داده نگاره شماره (۱)، ورود کارشناسان غربی در حوزه میراث فرهنگی

داده نگاره (Infographic) پیش رو در پی نمایش تایم لاین (Timeline) ورود کارشناسان غربی درحوزه میراث فرهنگی به ایران می باشد. با دنبال کردن این تایم لاین می توان تغییر و تحولات نحوه ورود و اقدامات افراد، همزمان با تحولات سیاسی و تاثیرشان را مورد بررسی قرار داد. تصاویر استفاده شده منسوب به متخصصین می باشد که درچند مورد متاسفانه تصویر مناسبی پیدا نشده است. درطرفی نام، سال ورود به ایران، پیشه و ملیت و درطرف دیگر اقدامات فرد نوشته شده است. در برخی موارد نام بعضی ازسیاحان به دلیل پرهیز از طولانی شدن تایم لاین و اهمیت کمتر در حوزه میراث فرهنگی، ذکر نشده است. اطلاعات مصور شده عموماً از کتب مرجع تاریخچه باستان شناسی مورد استفاده قرار گرفته اند۱.

این تایم لاین به سه دوره زمانی قابل تقسیم است. دوره اول قبل از انحصاری شدن امتیاز حفاری فرانسویان، دوره دوم عقد قرارداد دمورگان و دوره سوم بعد از لغو آن می باشد. در دوره اول غالباً سیاحانی با پیشه های متفاوت و از سر کجکاوی اقداماتی انجام می دادند. دوره دوم از طرفی با گسترده شدن روابط در زمان حکومت قاجار و از طرفی دیگر انقلاب صنعتی ورود کارشناسان غربی را شاهد هستیم وهمچنین در دوره سوم، در پی به وجود آمدن جریانات فکری در ایران، انقلاب مشروطه و لغو قرارداد توسط مجلس شورای ملی وقت، تغییرات عمده ای در ورود و اقدامات افراد شکل گرفت. این تحول از ورود خودسرانه و آزادانه به غارتگری و بعد از آن به خدمت گرفتن و استفاده از متخصصین غربی تبدیل شد. سعی بر آن بوده تا با قرار دادن توالی تحولات سیاسی و اقدامات اشخاص، امکان شناخت تحول این روند و تحلیل اتفاقات میسر شود.

منابع:

.۱ حجت ، مهدی. “میراث فرهنگی در ایران“ . تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۸۰.

.۲ سحاب، ابوالقاسم. “فرهنگ خاورشناسان “. تهران: موسسه جغرافیائی و کارتوگرافی سحاب. ۱۳۵۶.

.۳ افسر, کرامت الله. موسوی، سیداحمد. “پاسداری از آثار باستان در عصر پهلوی“. تهران: اداره کل آثار باستانی, ۱۳۵۴.

.۴ نگهبان، عزت الله. “پنجاه سال باستان شناسی در ایران “. تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، معاونت فرهنگی و آموزش. ۱۳۷۶.

.۵ ملک شهمیرزادی, صادق. “مروری بر تاریخچه مطالعات باستان شناسی در ایران.” باستان شناسی و تاریخ ۱۰ (بهار و تابستان ۱۳۶۶).