جنسیت و محیط زیست

Buckingham-Hatfield،Susan،۲۰۰۰،Gender and Environment،London:Routledge،۱۳۹.

باکینگهام ـ هاتفیلد، سوزان، ۲۰۰۰، جنسیت و محیط زیست، لندن: راتلج، ۱۳۹ صفحه.

بحران‌های زیست محیطی درسال‌های ۱۹۸۰ـ۱۹۷۰ سبب شد تا رویکرد صرفا فنی و بهره‌بردانه نسبت محیط زیست دچار تغییر شود. امروزه محیط زیست یک مولفه فرهنگی و اجتماعی است که از ابعاد گوناگون قابل بررسی است، مولفه‌ای که از یکسو دارای تاثیرات قطعی بر اشکال زیست انسانی است و از سوی دیگر مولفه‌ای است که به به شدت از سایر مولفه‌ها نظیر سیاست، اقتصاد، جنسیت، فلسفه و رویکردهای شناختی تاثیر می‌پذیرد. انتشارات راتلج با هدف بررسی ابعاد گوناگون رابطه پیچیده و پویای طبیعت با سایر مولفه‌های دست به انتشار مجموعه کتاب‌هایی زده‌است که پیوند میان محیط‌زیست و سایر حوزه‌های کلاسیک و جدید مطرح در علوم انسانی را به ویژه با تاکید بر وضعیت کنونی مورد بررسی قرار می‌دهند.

جنسیت و محیط زیست در ابعاد گوناگونی با یکدیگر پیوند می‌یابند. پیوندی که عموما بر روی گروه اجتماعی زنان در کشورهای در حال‌توسعه و فقیر مورد بررسی و تاکید قرار گرفته‌است. زنان در چنین کشورهایی به دلیل اشتغال به فعالیت‌هایی نظیر کشاورزی و سکونت در پهنه‌های محروم اجتماعی و شکننده محیطی در ارتباط مستقیم و بدون واسطه‌ با طبیعت قرار می‌گیرند. باکینگهام در کتاب جنسیت و محیط‌زیست با بررسی مطالعات زیادی حوزه‌های دیگری از پیوند میان جنسیت و محیط‌زیست را نیز مطرح می‌کند. ارتباط بیشتر زنان با طبیعت در میان کشورهای توسعه‌یافته به دلیل کالبد زنانه (زایمان و مادر بودن)، چگونه علم قلمروییمردانه تلقی می‌شود و دانش زنان درباره طبیعت ناچیز انگاشته می‌شود، اشمال گوناگون جنبش‌های فمنیستی و ارتباط و نحوه تعریف آنان در ارتباط با طبیعت و بسیاری از قلمروهای دیگر. باکینگهام در فصول گوناگون کتاب نشان می‌دهد که الگوهای پدرسالارانه همزمان سبب محدودیت زنان می‌شوند و طبیعت را تخریب می‌کنند و به دلیل همین تخریب گسترده حیات و در نتیجه بقای خود را با مشکلات زیادی روبه‌رو ساخته‌اند.

فهرست مطالب:
فصل اول: پیوند میان جنسیت و محیط‌زیست.
تعریف جنسیت/ توسعه نقش‌های جنسیت/ جامعه، جنسیت و محیط زیست/ ساختار کتاب.
فصل دوم: ساخت علم، این یک جهان مردانه است.
ریشه‌های غربی تفکر علمی/ نقش‌های زنانه ومردانه در عمل مربوط به علم/ جنسیتی‌کردن علم/ اصلاح تبعیض جنسیتی در علم.
فصل سوم: بیان روابط جنسیت ـ محیط زیست.
فمنیسم بومی فرهنگی/ فمنیسم بومی اجتماعی/ انتقادات و آرمان‌ها.
فصل چهار: بدن و محیط‌زیست.
مردان بهنجار، زنان گمراه/ خرد زنان در برابر پزشکی مردان/ زنان گمشده/ اثرات جنسیتی مربوط به آلودگی.
فصل پنج: نقش‌های جنسیتی در خانواده.
سازمان خانواده/ تقسیم درونی نیروی کار/ جنسیتی کردن اثرات زیست‌ محیطی توسط نقش‌های خانگی
فصل شش: نقش‌های جنسیتی در جامعه.
جنسیت و قدرت/ جنسیتی شدن اعتراض‌های زیست محیطی/ تصمیم‌گیری زیست‌ محیطی.
فصل هفت: ابعاد بین‌المللی.
اقتصاد سیاسی بین‌المللی/ حنسیت و سرمایه‌گذاری/ مداخلات بین‌المللی.
فصل هشت: نتیجه‌گیری.
تعاریف رابطه جنسیت ـ محیط‌ زیست/ مشکلات زیست محیطی و جنسیت/ ظرفیت متفاوت در برابر اثرگذاری محیط زیست/ استراتژی برای تغییر جنسیت – محیط زیست.