انسان شناسی و فزهنگ
انسان شناسی، علمی ترین رشته علوم انسانی و انسانی ترین رشته در علوم است.

جایگاه«شتر» در معیشت و فرهنگ

مقدمه

درجوامع کویری و بیابانی،نقش شتر از اهمیت قابل توجهی برخوردار است؛ آن­طورکه برای سرشماری آن مانند انسان­ها از واحد شمارش «نفر» استفاده می‌کنند. وجود یک شترحیات‌بخش وتضمین‌کنندۀ زندگی و معیشت انسان­های کویری بوده وهست. از زمانی که بشرباحرکت، جابجایی و کوچ،به منظورساختن شرایط بهترِزیست و زندگی،به اهلی کردن حیوانات روی آورد؛شتریکی ازنخستین حیوان‌هایی بودکه برای بهره‌مندی از ویژگی­های آن توسط انسان اهلی شد.

درتاریخ تمدن بشربه­ویژه درقاره‌های آسیاوآفریقا،شتر سهم چشم‌گیر و قابل توجهی درمعیشت، اقتصاد، حمل و نقل،بازرگانی ونیزدرجریان جنگ‌ها­و فرهنگ داشته است.
درایران نیزاستفاده ازشترسابقه‌ای دیرینه داردو مردمان مناطق مرکزی و جنوبی ازدیربازازکُرک،مو،شیروگوشت شتراستفاده می‌کردند وبه مدد این حیوان راه­ها و کاروانسراها را برای حمل بار و داد­و­ستد می­پیمودند.هاشمی

شترحیوانی نیرومندوتنومند باتوش وتوان بالا،ازخانواده شترسانان،نشخوارکننده وبادست وگردنی درازاست وبرپشت خودیک یادو کوهان داردکه ساختارآن از پیه وچرب یتشکیل شده است. این حیوان به دلیل دستگاه خاص گوارشی منحصربه فرد،باکمترین هزینه نگهداری،بی ارزش ترین گیاهان – ازلحاظ تغذیه‌ای راتبدیل به سلولز وانرژی می‌کند. ایندرحالیست که درشرایط کم‌آبی نیز این حیوان تامدتهاهیچ نیازی به آبندارد. بدین خاطر از این حیوان به «سرمایه‌ای سرگردان درکویر»یاد می­کنند.
ضمن آنکه شتربه عنوان حیوانی سودرسان و بی‌آزارکه باآب وغذای کم به بهبود زندگی انسان کمکی قابل توجه می‌کرده؛ازسال­ها دور، ارزش واحترام بسیاری نزد مردمان و به­خصوص کویر­نشینان داشته است؛ به طوری که از جنبه فرهنگی نیز مقام شتربه اندازه‌ای اهمیت داشته که شترآزاری درفرهنگ مردم کاری نکوهیده شمرده می‌شود. از این رو شتر یکی از حیوانات مأنوس با فرهنگ ایرانی است.

در مطلب پیش ­رو، به برخی الگوهای معیشتی واقتصادی وجلوه‌های فرهنگی و تاریخی این حیوان سودمند نزد مردم مناطق کویری و صحرایی اشاره می­شود.

ادامه مطلب در لینک زیر:

———Copy