ایده گرفتن، استفاده از اصول، نشانه ها و حال هوای هنرهای مختلف در کنار هم، راه و روشی خلاقانه است که هنرمندان می توانند با استفاده از تجربه خود، آثار نو و تازه ای خلق کنند. در این تلفیق خلاقانه هنرمند زیبایی های هنر-های دیگر را در حوزه تخصصی خود دخیل کرده و جلوه اثر خلق شده خود را دو چندان می کند.
امروزه می توانیم در عرصه مُد، فشن و طراحی پارچه و لباس هنرمندانی را ببینیم که با الهام گرفتن از معماری ایرانی، لباس های خود را با الهام از این آثار هنری طراحی و عرضه کرده اند، اما در نمایشگاهی با عنوان: «مِمَرآمود» که «پوشاندن معماری بر تن معمارش» معنا می یابد، با خلق یک اثر ترکیبی، معماری به مثابه تن پوشی در دستان هنرمند معمار، فرم گرفته و به آن جان تازه ای دمیده شده است.
در این نمایشگاه هنرمند موفق شده است با به خدمت گرفتن مدیوم های مختلف هنری به خلقی دست یابد که می توان از آن به «معمارانه مُد» یاد کرد؛ چرا که «مرضیه خالقی» به عنوان یک هنرمند، معماری شهر بم را در تن پوش هایی با فرم و حجمی مناسب و چشم نواز، بازسازی و طراحی کرده است.
نوشته‌های مرتبط
او می گوید: «بازار بم، یک پروژه ملی با فرمی مأنوس، شلوغ و خاکی رنگ، مرجع معماریِ ساختن تن‌پوش هایم و زادن الگوی مِمَرآمود شد. کلمه مِمَر یا ممار از همان معمار و نام هنرمند گرفته شده و از آنجایی که کانسپت (بن مایه) این نمایشگاه پوشاندن معماری بر تن معمارش است باید پوششی بر تن یا بر بنا، ضمیمه اسم مِمَر می شد که همان اندود یا آمود است و در نهایت به نام مِمَرآمود رسیدم.»
مرضیه خالقی در خصوص خلق این آثار تلفیقی در نمایشگاه می گوید: شاید اساس آن خاطره هایی از کودکی باشد که با دستان خیاط پدر آشنا بودم؛ اما به صورت جدی و حرفه‌ای پایه اش معماری است، فرم هایی از بنا ست که سال ها نقشی در ساختن آن ها داشته ام و در این اثر بی‌واسطه تن پوش شده‌اند.
غزال زارع، کیوریتور این نمایشگاه نیز در توصیف ویژگی های اثر هنری به نمایش درآمده می گوید: این چیدمان یک اثر هنری ست که نماد پوششی محسوب می شود و خاصیت مادینگی دارد، همچنین تعدادی عکس که ارائه و چاپ آنها، بر روی پلکسی بوده نصب شده است و حالتی از تعلیق را به نمایش گذاشته‌اند. مستندات مراحل تولید و همچنین شکل گیری اولیه ایده در این نمایش از جنس پارچه است که مرتبط با اتود‌های اولیه هنرمند است.
دکتر محمد منصور فلامکی استاد هنر و معماری دانشگاه در باره این نمایشگاه و اثر هنری می نویسد: «یکی از سرفصل‌های سخن ناب آثار آورده شده به نمایشگاه، آنجا رخ می کند که ایشان بازخوانی رمز و رازهای آفرینش های هنری را در چگونگی های نگاه و کاوش ها، در حجم می دانند و بیننده را دعوت به آن می کنند که اندازه و توانمندی های “خطا” را در حجم بیابد- جایی که بلندا، درازا، پهنا و ژرفای برخاسته از تدوین حجم، به میل و به دست- خواست نظاره کننده بر حجم تعیین می شود- جایى که اندازه های متکی بر رسم جاری گذارده شده بر حجم، به بینش و خواسته و به عشق بیننده تعیین مقدار می شوند- و جایی که آفریننده ى آثار، معرفی کننده ى از دامن تا گستره شهر و سفت شدگی های بازارها، به بینش نظم یافته نمایشگر فضای معماری- از نظم جاری در هزار بر می خیزد اما، در بازخوانی هرآن چه همه جا تدریس می‌شود، سخن از آزادشدن از سنت سفت شده و ساده نگر “کانت-مانژ” به میدان نگرش و آفرینش معماری آورده می‌شود. نکته‌ای که به فشرده سخن آمد، یکی از مجموعه سخن هایی است از آثار زیبای سرکار خانم مهندس خالقی می توانیم برگیریم.»
مهندس افشین اخلاص پور، مدیرعامل مهندسان مشاور ستاوندساز تهران نیز در بخشی از یادداشت خود می نویسد: «مِمَرآمود یک تمایز است- مِمَرآمود، معمارانه، دارای بن مایه های طراحی سرزمینی و از روندهای جاری طراحی معماری و هم طراحی مُد متمایز است و موسم نمایش آن دارای دستاوردی متمایز از آثار پارچه، لباس و اشیا که می-شناسیم، است. … خالق مِمَرآمود توانسته است با آمیختن تحصیل آکادمیک مهندسی و خودآموختگی در شناخت و تجربه ی هنر و مهارت های عرضه ی اثر هنرمندانه، اثر خویش را از چند جهت متمایز کند. در مواجهه با نمایشگاه این اثر هنری از طرفی با انضباط مهندسی، آنالیزها و تدوین یک چارچوب پژوهش شده ی تیپلژیک و بوم شناسی مواجه هستیم و از سویی در مِمَرآمود، زایش فرم امری ساختگی به نظر نمی آید. اثر سه بعدی مرضیه خالقی حتی با ارایه ای ایستا و در نمایش عکس ها، امتیاز بی رقابت گذاردن ساختار، فضا و کاربرد را در بردارد و زایش خلاقانه و پیوسته و سنجش شده ی حجم را فارغ از ترسیم های منتزع دو بعدی یا برچسب جزییات ساخت و تزیینات رنگین دارا ست. گویا وصف درستی از یک تربیت فرهنگی معاصر را به نظر می رساند. مِمَرآمود یک اثر روشنفکرانه است که مخاطبان را دسته بندی نمی کند و برای ارتباط با مخاطب، احساسات عوامانه را وام نمی گیرد. اما با تسلط بر محدودیت های فرهنگی و قالب های قانونی، معتقدانه روی به یک جامعه ی غیر طبقاتی می گذارد و اَنگ روشنفکری نمی پذیرد، مردمیست ولی کیچ نیست و از وا دادگی به سلیقه های روزمره مبراست. مِمَرآمود با آسان گیری و فرهنگ دوستی بدون لذت جویی همذات با مُد توانسته است میان تولید کالاها، مولد یک سلیقه ی نو باشد که می بایست از حجب درآید تا همگان بینندش.»
باززایی و یادآوری ارزشمند مجموعه بم یکی از ویژگی های این نمایشگاه است که به صورت ویدئویی نمایش داده شده و با مجموعه ای عکس در قالب پلکسی به معرض دید قرار گرفته است. همچنین طراح در اثر خود فرم‌های مخفی گردش شبانه‌روز و گذر زمان را به صورت نمادین به نمایش گذارده و اهمیت خاک و اقلیم بم را در تلفیق و یگانگی انسان با پیرامونش ارائه می دهد.
با تعمق در اثر ارائه شده در این نمایشگاه باید گفت: امروز در دنیا طراحان لباس به احترام گذشته و تاریخشان قسمتی از طراحی لباس هایشان را تحت تاثیر معماری ارزشمند شهرشان یا بر گرفته از تاریخشان انجام می دهند، آن طور که طراح برند معروفی چون Chanel گفته: «مد همان معماری است»! از این رو معماران هم می توانند با الهام از نظم و هندسه حاکم بر تمام بخش های یک سازه و تلفیق خلاقانه آن در طراحی یک تن پوش، به خلق اثری بپردازند که جلوه اثر خلق شده را دو چندان چشم نواز کند.
• این یادداشت پس از بازدید از نمایشگاه انفرادی چیدمان مرضیه خالقی با عنوان «مِمَرآمود» که از روز جمعه ۱۹ مهرماه ۱۳۹۸ به کیوریتوری غزال زارع در گالری ژاله افتتاح شد، نوشته شده است.
