تبهکاری؛ بیرون آمدن از «جنگ علیه مواد مخدر» (لوموند دیپلماتیک: ژانویه ۲۰۱۵)

موریس لوموآن برگردان شیرین روشار

دیر زمانی «کلمبیا» مترادف بود با «کوکائین» و «خشونت بیش از حد» . زمان عوض شده است. کشوری که امروز مواد مخدر در آن جنونی مرگبار برمی انگیزد، مکزیک است. نویسنده و روزنامه نگار ایتالیائی روبرتو ساویانو که مافیا وی را به مرگ تهدید کرده و از زمان انتشار کتاب «گومورا» (١) زیر حمایت پلیس به سر می برد، کار خود را روی تبهکاری سازمان یافته در این کشور دنبال کرده است (٢). درباره این کار تجسسی جدید می توانیم تقریباً بگودیم که یک «کی کیست» (Who’s who) است از پدرخوانده ها و کارتل هائی که تولید کوکائین، هروئین، ماریجوانا و غیره را اداره کرده، قیمت ها و توزیع آنها را کنترل می کنند و منافع را به جیب می زنند.

با بازیگران مشهورش – پابلو اسکوبار، میگوئل آنجل فلیکس گالاردو که او را «ال پادرینو» می نامند، آمادو کاریلو فوئنتس ملقب به «El Senor de los Cielos» (سرور آسمانها) -، با تبهکاران ناشناس اش – چچنی، لیبریائی، آلبانیائی، رومانیائی، کروآت، روس، اسرائیلی -، با سودبرنده های پنهانش، که «سیتی» باشد یا «وال استریت» یا بهشت های مالیاتی، و بالآخره شهیدانش. مثل انریکه کامارنا سالازار، مأمور «Drug Enforcement Administration – DEA» (آژانس آمریکائی مبارزه با مواد مخدر)، عامل نفوذی در مثلث طلای مکزیک، ربوده شده با همکاری مأمورین فاسد پلیس در خدمت کارتل گوآدالاخارا، «هفته ها خواب را بر قاضی ها حرام کرد که [روی کاست] نعره های غیرقابل تحمل او را که مزدوران «ال پادرینو» ٩ ساعت تمام شکنجه کردند گوش کردند».

ساویانو درگیر احساسی میان انزجار و جاذبه، برخوردی با این دنیای زیرزمینی دارد که می تواند قابل بحث به نظر آید. مثلاً از کشور کلمبیا تصویری نسبتاً ضدعفونی شده از سرکرده شبه نظامی سالواتور مانکوزو بدست می دهد، و یا بیش از اندازه بر داستان عاشقانه میان یک «قاچاقچی» و ناتالیا پریس، یکی از ماهرویان آمریکای جنوبی درنگ می کند. در مقابل، رابطه تبهکاری سازمان یافته با دادستان ها، مردان سیاسی، نظامیان و پلیس را در بیست جمله سرهم بندی می کند. خبری کمتر «جنجالی» ولی مفیدتر این می بود که ما را از این مطلب آگاه می کرد که ژنرال موریسیو سانتویو، که به خاطر قاچاق مواد مخدر در سال ٢٠١٢ در آمریکا به سیزده سال زندان محکوم شده است، کسی نیست جز رئیس سابق امنیت رئیس جمهور آلوارو اوریبه در کاخ ریاست جمهوری… با اینهمه، ساویانو اشاره به این نکته را فراموش نمی کند که کارتل «زتاس» توسط سربازان فاسد یکانی از نخبگان ارتش مکزیک پایه گذاری شده است، و اینکه در کشور گوآتمالا، صفوف مافیا را سربازان فراری «کایبیلس» – واحد مخوف ضد شورش که در سالهای ١٩٨٠ و ١٩٩٠ با کمک آمریکائی ها به وجود آمد – پر کرده اند. و همچنین از یاد نمی برد که «جنگ علیه مواد مخدر» یک شکست کامل بوده است.

به شکلی دیگر، اثر یوهان هاری (٣) می کوشد به پرسش هائی از این دست پاسخ گوید : «چرا جنگ علیه مواد مخدر آغاز شد؟ چرا برخی می توانند بدون مشکل از آن استفاده کنند؟ چه چیزی واقعاً اعتیاد را به وجود می آورد؟ چه اتفاقی می افتد اگر سیاستی ملایمت آمیز در پیش گرفته بشود؟»

نویسنده از سرنوشت متقاطع هری انسلینگر، اولین «تزار ضد مواد مخدر» آمریکائی، و خواننده مشهور بیلی هالیدی، «که وقتی می خواند مرد دوست داشتنی، کجائی؟»، منظورش ابراز کمبود عشق نبود بلکه از هروئین حرف می زد، شروع می کند و تجسس خود را در پرتغال خاتمه می دهد، کشوری که در آن استفاده از مواد مخدر برای مصرف شخصی در سال ٢٠٠١ از جنبه کیفری خارج شده است. در طول این سفر، خواننده با انواع عاملین قاچاق روبرو می شود.

یکی از اعضای سابق «زتاس» : «مجبوری هر کاری می گویند انجام دهی. اگر نکنی، ترا می کشند. به همین سادگی.» مأمورین پلیس آمریکائی : «حتی وقتی که شمار بسیاری از دیلرها را دستگیر می کنی، فروش مواد مخدر پائین نمی آید. چون هر دیلری می داند که اگر دستگیر شود، صدها دیلر دیگر پشت سر او هستند که جایش را بگیرند.» پزشک ها : «در حال حاضر فقط یک راه برای متوقف کردن خشونت وجود دارد : قانونی کردن و کنترل.» رئیس بخش مبارزه با مواد مخدر شهر لیسبون، آقای یااو فیگوئرا، محافظه کار، در آغاز مخالف این تجربه، مشاهده می کند که سطح مصرف در پرتغال از این پس از متوسط اروپائی پائین تر آمده است : «درواقع، با تکیه بر نتایجی که به دست آورده ایم، دیگر جائی برای بحث ایدئولوژیک در این جا باقی نمی ماند، چون این مسئله هیچ ارتباطی به ایدئولوژی ندارد.»

پی نوشت ها :

(١)

Roberto Saviano, Gomorra. Dans l’empire de la Camorra . Gallimard, Paris 2007, 368 pages, 21,30 euros.

(٢)

Roberto Saviano, Extra pure. Voyage dans l’économie de la cocaïne, Gallimard, 2014, 455 pages, 21,90

(٣)

Johann Hari, Chasing the Scream, Bloomsbury, New York, 390 pages, 27 dollars.

پرونده ی لوموند دیپلماتیک
http://anthropology.ir/node/15007