الیا زورا برگردان یوسف سرافراز
مقدمه مترجم: مجله Glocalism در سه شماره‌ی آخر خود بخشی را اضافه کرده است که در آن Elia Zaru به مرور آخرین کتاب‌هایی که در حوزه‌ی جهانی‌شدن منتشر شده می‌پردازد. تاکنون سه فهرستْ منتشر شده که یکی متعلق به کتاب‌های سال ۲۰۱۶ میلادی است در آخرین شماره‌ی این سال، دیگری که در اولین شماره‌ی سال ۲۰۱۷ منتشر شده کتاب‌های منتشر شده در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ را پوشش می‌دهد، و آخری کتاب‌های سال ۲۰۱۷ را در دومین شماره‌ی این سال معرفی می‌کند. در این یادداشت‌ها مرور مختصری بر مهم‌ترین کتاب‌ها شده و سپس فهرست آن‌ها قرار گرفته است. نکته‌ی قابل توجه که از جمله سیاست‌های این مجله است و در مقالات منتشره هم نمود یافته، این است که کتاب‌های معرفی‌شده به کتاب‌های انگلیسی زبان محدود نشده و کتاب‌هایی از سایر زبان‌ها (منتشره در آلمان، اسپانیا و فرانسه) را نیز در برگرفته است. توجه به این نوع فهرست‌ها می‌تواند برای فهم و آشنایی با گرایش‌های جدید نظریه‌پردازان این حوزه و همچنین رویکردها و بینش‌های تازه‌ای که در این حوزه در جریان است برای مخاطب ایرانی مفید باشد. به ویژه در فضایی که معمولاً برداشت‌ها و نگرش‌های به روزی از این حوزه وجود ندارد.
نوشته‌های مرتبط
در ادامه، نخستین فهرست، متعلق به کتاب‌های سال ۲۰۱۶، می‌آید. برای آماده کردن این فهرست برای انتشار در سایت انسان‌شناسی و فرهنگ تلاش کرده‌ام تا لینک صفحه‌ی گوگل بوک هر کتاب را در ذیل آن قرار دهم. در این لینک دسترسی به صفحات کتاب‌ها، جز معدودی که هنوز نسخه الکترونیک‌شان منتشر نشده، میسر است. در مورد کتاب‌های غیر انگلیسی زبان، در صورت وجود منبعی معتبر لینک معرفی کتاب قرار گرفته است. همچنین صرفاً عنوان کتاب‌ها به فارسی برگردانده شده است. پر واضح است که این برگردان نیازمند دقت، تلاش و خلاقیت بیشتری است و چون در این‌جا هدف صرفا آشنایی و معرفی کتاب‌ها بوده است و نه انتخاب برگردانی فارسی برای عنوان آن‌ها، برگردان‌ها خالی از نقد نخواهند بود. در ادامه ابتدا معرفی زورا از مهم‌ترین کتاب‌ها را که در یک خط روایی به هم‌پیوسته نوشته‌شده می‌خوانید و سپس فهرست کتاب‌ها.
آخرین کتاب‌هایی که در حوزه جهانی‌شدن منتشر شده روی موضوعات جالبی دست گذاشته‌اند که انعکاسی است از پیچیدگی بسیار زیاد فرایندی که با آن مواجهیم. ریچارد بلدوین (Richard Baldwin) در کتاب «همگرایی بزرگ: فناوری اطلاعات و جهانی‌شدن جدید» تاریخی از جهانی‌شدن طرح می‌کند که به دو مرحله تقسیم شده است. بر اساس استدلالی که بلدوین مطرح می‌کند فرایند جهانی‌شدن به دو عصر «قدیم» و «جدید» تقسیم شده است. جهانی‌شدن «قدیم» بین سال‌های ۱۸۲۰ و ۱۹۹۰ قرار دارد. این عصر با «واگرایی بزرگ» مشخص شده، که عبارت است از تمرکز درآمد جهانی در کشورهای ثروتمند امروزی. با این حال، از ۱۹۹۰ اشتراک در درآمد جهانی به افول گرایید و به نقطه‌ای رسید که در ۱۹۰۰ داشت. بنابه عقیده بلدوین، این واژگونی ثروت نشانه‌ای است از تغییری (shift) در فرایند جهانی‌شدن. جهانی‌شدن «جدید»، که با فناوری اطلاعات به پیش می‌رود، تکنولوژی به روز را با دستمزدهای کم ترکیب می‌کند، و به صنعتی‌شدن کشورهای در حال توسعه و صنعت‌زدایی کشورهای توسعه‌یافته، به صورت همزمان، منجر می‌شود. این همان «همگرایی بزرگ» است: در جهانی‌شدن «جدید» کشورهای ثروتمند و در حال توسعه همانند یکدیگراند و به صورت برابری با چالش‌های جهانی مواجه می‌شوند.
معهذا، صرف نظر از اشکال «جدید» و «قدیم»اش، جهانی‌شدن نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی در دنیا را شکست نداده است. در مقابل، برخی از محققان بر این عقیده‌اند که این نابرابری‌ها به واسطه‌ی جهانی‌شدن حتی بیشتر هم می‌شوند. برای نمونه، رولاند گیلون (Roland Guillon) ادعا می‌کند که جهانی‌شدن سبب گسیختگی در روابط اجتماعی شده است (در کتاب «برای جهانی‌شدنی دیگر، جستاری ژئوپلتیک در باب روابط اجتماعی»). درنتیجه، اهدافی را که برای یک جهانی‌شدن بدیل درنظر می‌گیرد به جای سیاست‌های هویتی و رقابت میان اقتصادهای ملی بر پروژه‌های همکاری فراملی متمرکز است. به شکل مشابهی، کریستین کوین (Christian Cauvin) استدلال می‌کند که تنها یک راه برای فائق آمدن بر تهدیدات جهانی‌ای همچون فقر، کمبود منابع طبیعی، افزایش گرمای جهانی و نابرابری‌های اقتصادی وجود دارد. و آن (آن‌چنان که در کتابش «فراتر از جهانی‌شدن: ساختن جهان فردا» تصریح می‌کند) جهانی‌شدن بدیل فرهنگ‌ها و مردمان است.
فرد دالمایر (Fred Dallmayr)، با توجه به تهدیدات جهانی، در کتابش «علیه آخرالزمان: بازیابی تمامیت بشریت» تحلیل بسیار جذابی، و یا شاید، راه‌حلی را ارائه می‌دهد. دالمایر استدلال می‌کند که بشریت با یک جنگ جهانی و ویرانی هسته‌ای مواجه است، و تعهداتی که در قبال چنین خطری وجود دارد در غفلت غیرمسئولانه‌ی برخی از برنامه‌های ژئوپلتیکی نادیده انگاشته شده است. در نتیجه، بشریت باید از خواب برخیزد و علیه این خیزی که برای ویرانی برداشته شده بایستد و برای صلح تلاش کند. جستار دالمایر ندای دعوتی است برای تعهد عمومی جهانی برای پذیرش جهان به عنوان یک «کل».
با این حال، سطح جهانی به خودی خود نه می‌تواند دنیای ما را و نه فرایند جهانی‌شدن را به طور کامل توضیح دهد. در مقابل، قلمرو جهانی همواره با قلمروی دیگری در ارتباط بوده است، قلمروی محلی. ویکتور رودمتوف (Victor Roudometof) معتقد است که مفهوم «جهانی‌محلی»، علارغم اهمیت‌اش، هیچ‌گاه با دقت‌نظر بررسی نشده است. کتاب رودمتوف «جهانی‌محلی‌شدن: مقدمه‌ای انتقادی» به طور خاص هدف‌اش را بر پر کردن این فقدان متمرکز کرده و تعریفی یکپارچه از مفاهیم «جهانی»، «محلی» و «جهانی‌محلی»، هم از بعد نظری و هم روش‌شناختی، ارائه می‌دهد. مفهوم «جهانی‌محلی» از این وضوح و تصریح سود خواهد برد، به این خاطر که جایگاه مستقلی را که استحقاقش دارد در علوم اجتماعی به دست خواهد آورد.
فهرست انتخابی:
• Alonso Alonso, F. Roa Castel (eds.) (2016), Las dos caras de la globalización: más cercanos, pero no más hermanos (Salamanca:BAC).
https://goo.gl/64jPe5
دو چهره از جهانی‌شدن: برادران نزیک به هم، اما نه چیزی بیشتر
• S. Andrieu, E. Olivier (eds.) (2016), Création artistique et imaginaires de la globalisation (Paris: Éditions Hermann).
خلقت هنری و تصور جهانی‌شدن
• Appadurai (2016), Banking on words: the failure of language in the age of derivative finance (Chicago-London: The University of Chicago Press).
https://goo.gl/iGGntX
بانک‌داری کلمات: شکست زبان در عصر سرمایه‌گذاری اشتقاقی
• R. Baldwin (2016), The Great Convergence. Information Technology and the New Globalization (Cambridge: Harvard University press).
https://goo.gl/beC4Ys
همگرایی بزرگ: فناوری اطلاعات و جهانی‌شدن جدید
• C. Banpasirichote Wungaeo, B. Rehbein, S. Wun’gaeo (eds.) (2016), Globalization and Democracy in Southeast Asia. Challenges, Responses and Alternative Futures (London: Palgrave).
https://goo.gl/tc6g1v
جهانی‌شدن و دموکراسی در آسیای جنوب شرقی: چالش‌ها، پاسخ‌ها و آینده‌های جایگزین
• Z. Bauman (2016), Strangers at our door (Cambridge: Polity Press).
https://goo.gl/y6A7Ce
غریبه‌ها پشت در هستند
• U. Beck (2016), The Metamorphosis of the World: How Climate Change is Transforming Our Concept of the World (Cambridge: Polity Press).
https://goo.gl/Zj7Y2N
دگردیسی جهان: چگونه تغییرات اقلیمی در حال تغییر دادن تصورمان از جهان هستند؟
• T. Bonacker, J. von Heusinger, K. Zimmer (eds.) (2017), Localization in Development Aid. How Global Institutions enter Local Lifeworlds (London: Routledge).
https://goo.gl/QRYAeH
محلی‌شدن در اهداف توسعه. چگونه نهادهای جهانی وارد زیست‌جهان‌های محلی می‌شوند
• C. Cauvin (2016), Au-delà de la mondialisation. Construire le monde de demain (Paris: Harmattan).
https://goo.gl/8qVekS
فراتر از جهانی‌شدن. ساختن جهان فردا
• F. Chesnais (2016), Finance Capital Today. Corporations and Banks in the Lasting Global Slump (Leiden, Boston: Brill).
https://goo.gl/KELjXz
سرمایه مالی امروزین: شرکت‌ها و بانک‌ها در رکود جهانی اخیر
• B.J. Christensen, C. Kowalczkyk (eds.) (2016), Globalization: Strategies and Effects (Berlin, New York: Springer).
https://goo.gl/xpwV3Y
جهانی‌شدن: استراتژی‌ها و تأثیرات
• S. Curtis (2016), Global Cities and Global Order (Oxford: Oxford University Press).
https://goo.gl/8m3eYP
شهرهای جهانی و نظم جهانی
• F. Dallymar (2016), Against Apocalypse: Recovering Humanity’s Wholeness (Lenham: Lexington Books).
https://goo.gl/N5u4nk
علیه آخرالزمان: بازیابی تمامیت بشریت
• P.M. Defarges (2016), La mondialisation (Paris: Presses universitaires de France).
https://goo.gl/zM3AXt
جهانی‌شدن
• S. Selchow (2017), Negotiations of the «New World». The Omnipresence of «Global» as a Political Phenomenon (Bielfeld: Transcript Verlag).
https://goo.gl/4YvoAJ
مذاکرات «جهان جدید»: «جهانی» همه‌جا حاضر به مثابه پدیده‌ی سیاسی
• O. Ette (2016), TransArea. A Literary History of Globalization (Berlin: De Gruyter).
https://goo.gl/zXz4im
تاریخ ادبی جهانی‌شدن
• L. Francot (2016), Anarchy in the System. Law and Power in a Global World (London: Routledge).
آنارشی در سیستم. قانون و قدرت در دنیایی جهانی
• G. Gollerkeri, N. Chhabra (2016), Migration Matters: Mobility in a Globalizing World (New Delhi: Oxford University Press.(
https://goo.gl/xGLS9o
مسائل مهاجرت: تحرک در دنیایی جهانی‌شده
• R. Guillon (2016), Pour une autre globalisation. Essai de géopolitique des rapports sociaux (Paris: Harmattan).
برای جهانی‌شدنی دیگر، جستاری ژئوپلوتیک در باب روابط اجتماعی
• M. Gutekunst, A. Hackl, S. Leoncini, J.S. Schwarz, I. Götz (eds.) (2016), Bounded Mobilities. Ethnographic Perspectives on Social Hierarchies and Global Inequalities (Bielfeld: Transcript Verlag)
https://goo.gl/n2s3WW
تحرک محدود: چشم‌اندازهایی مردم‌نگارانه از سلسه‌مراتب‌‌های اجتماعی و نابرابری‌های جهانی
• B. Harrington (2016), Capital without Borders (Cambridge: Harvard University Press).
https://goo.gl/rYxjKH
سرمایه بدون مرز
• J. Harrys (2016), Global Capitalism and the Crisis of Democracy (Atlanta: Clarity Press).
https://goo.gl/rv2C9h
سرمایه‌داری جهانی و بحران دموکراسی
• P. Huebener, S. O’Brien, T. Porter, L. Stockdale, Y. Rachel Zhou (eds.) (2017), Time, Globalization and Human Experience (London: Routledge).
https://goo.gl/d8kCQA
زمان، جهانی‌شدن و تجربه انسانی
• D. Innerarity (2016), Governance in the New Global Disorder: Politics for a Post-Sovereign Society (New York: Columbia University Press).
https://goo.gl/huoBxe
حکومت در بی‌نظمی جهانی جدید: سیاست برای جامعه‌ی پساپادشاهی (؟)
• R. Jones (2016), Violent Borders. Refugees and the Right to Move (London: Verso Books).
https://goo.gl/dMCpnD
مرزهای خشونت‌بار: پناهندگان و حق بر حرکت
• Langram, T. Birk (eds.) (2017), Globalization and Global Citizenship. Interdisciplinary Approaches (London: Routledge).
https://goo.gl/VjcH8t
جهانی‌شدن و شهروندی جهانی. رویکردهای میان‌رشته‌ای
• D.H.L. Lee (2017), Managing Chineseness. Identity and Ethnic Management in Singapore (London: Palgrave).
https://goo.gl/3bKq4x
مدیریت چینی: هویت و مدیرت قومی در سنگاپور
• L. Lees, H.B. Shin, E. López-Morales (2016), Planetary Gentrification (Cambridge: Polity Press).
https://goo.gl/Lj8ENk
بهسازی (بافت شهری) سیاره‌ای (؟)
• S. Lindberg (2016), Le monde défait. L’être au monde aujourd’hui (Paris: Éditions Hermann).
دنیا شکست خورده است. بودن در دنیای امروز
• M. Marìn Salamero (2016), Globalización y movimientos migratorios (Barcelona: Editorial de la Universitat Oberta de Catalunya).
https://goo.gl/WoXaC2
جهانی‌شدن و جنبش‌های مهاجرتی
• P. McMichael (2016; 6th edition), Development and Social Change. A Global Perspective (New York: Sage).
https://goo.gl/TDsAqJ
توسعه و تغییر اجتماعی: چشم‌اندازی جهانی
• B. Milanovic (2016), Global Inequality: A New Approach for the Age of Globalization (Cambridge: Harvard University Press).
https://goo.gl/ySh4gN
نابرابری جهانی: رویکردی جدید برای عصر جهانی‌شدن
• P. Mörtenböck, H. Mooshammer (2016), Andere Märkte. Zur Architektur der informellen Ökonomie (Bielfeld: Transcript Verlag).
https://goo.gl/ss4du6
بازارهای دیگر. در باب معماری اقتصاد غیررسمی
• E. Peeren, H. Stuit, A. Van Weyenberg (eds.) (2016), Peripheral Visions in The Globalizing Present. Space, Mobility, Aesthetics (Leiden, Boston: Brill).
https://goo.gl/5Hs6R3
دیدگاه‌های پیرامونی در عصر جهانی‌شده: فضا، تحرک، زیبایی‌شناسی
• T. Plümer, E. Steinfatt (2016), Produktions und Logistikmanagement (Berlin: De Gruyter).
https://goo.gl/LLkK2B
مدیریت تولید و تدارکات
• J. Raflik (2016), Terrorisme et mondialisation (Paris: Gallimard).
https://goo.gl/PEMJbN
تروریسم و جهانی‌شدن
• V. Roudometof (2016), Glocalization: A Critical Introduction (London: Routledge).
https://goo.gl/QSuzFt
جهانی‌محلی‌شدن: مقدمه‌ای انتقادی
• J.A. Scholte, L. Fioramonti, A.G. Nhema (eds.) (2016), New Rules for Global Justice: Structural Redistribution in the Global Economy (London: Rowman & Littlefield International).
https://goo.gl/Kdp9M1
قواعد جدید برای عدالت جهانی: بازتوزیع ساختاری در اقتصاد جهانی
• E. Sheppard (2016), Limits to Globalization. The Disruptive Geographies of Capitalist Development (Oxford: Oxford University Press).
https://goo.gl/L3nVBU
محدودیت‌ها بر سر راه جهانی‌شدن: جغرافیای درهم‌گسیخته‌ی توسعه سرمایه‌دارانه
• Taylor (2017), Global Governance and Transnationalizing Capitalist Hegemony. The Myth of the “Emerging Powers” (London: Routledge).
https://goo.gl/uoevP8
حکومت جهانی و هژمونی سرامایه‌دارانه‌ی فراملی‌شده: اسطوره‌‌ی «قدرت‌های در حال ظهور»
• D.C. Ulrich (2016), Die Chimäre einer Globalen Öffentlichkeit. Internationale Medienberichterstattung und die Legitimationskrise der Vereinten Nationen (Bielfeld: Transcript Verlag).
https://goo.gl/htA4Wj
چیمیرای یک جامعه جهانی: پوشش رسانه‌ای بین‌المللی و بحران مشروعیت سازمان ملل
• J. Vowles, G. Xezonakis (eds.) (2016), Globalization and Domestic Politics. Parties, Elections, and Public Opinion (Oxford: Oxford University Press).
https://goo.gl/B1wuBY
جهانی‌شدن و سیاست داخلی: احزاب، انتخابات و نگرش عمومی