مترجم: دانش و فراگیری فصلی از مجموعه مقالات تاریخ عقاید دانش و فراگیری است. این فصل حاوی سه قسمت : گذشته ای نه چندان دور، دوران متأخر و آموزش نو است ، که هر کدام به بررسی نظرات متفکرین امر آموزش می پردازد. بخش یکم: «گذشته ای نه چندان دور» با ده پاره به دانش متعهد اختصاص دارد.
برگردان عاطفه اولیایی
۳ـ ۱۱ سپتامبر در «مدرسه موهبت ابدی »
مورد زیر نمونه ای از شیوه آموزش حقیقت مذهبی در مدرسه ای مسیحی و بنیادگرا در ایالات متحده است:
این گزارش را سیمون سوئبر در باره دریافت و تفسیر واقعه۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در مدرسه محل پژوهش اش، نگاشته است. نام مدرسه و معلمان تغییر کرده اند.
دبستان و دبیرستان موهبت ابدی با کلیسیای انجیلی، نهادی مسیحی و بنیادگرا همکاری دارد. در سالی که این نهاد را مطالعه می کردم، ۴۷۵ دانش آموز در آن مدرسه ثبت نام کرده بودند و با توجه به رشد جمعیت بنیان گرایان مسیحی در کشور، مدیران به افزایش سی درصدی دانش آموزان خود در سال بعد خوشبین بودند. تسهیلات۱,۳ میلیون دلاری این مدرسه، با کودکستان، مدارس ابتدایی، میانی و متوسطه، سالن موسیقی، ورزشگاه، کافه تریا، مرکز کامپیوتر و کتابخانه بسیار چشمگیر است.
مأموریت آموزشی موهبت ابدی دو گانه است: آموزش علمی دانش آموزان و آماده سازی آنان برای قدم برداشتن در مسیر خداوند: « …آموزش حقیقت خداوند بر اساس کلام او در انجیل و همچنان که در دنیای او. ما خداوند را منشأ همه حقایق دانسته و معتقدیم که آموزش واقعی همه چیز از چنین دیدگاهی ممکن است. این دیدگاه خدامحور و نه انسان محور بوده و با بی خدایی، تکامل،و سهل انگاری اخلاقی ، اگزیستانسیالیسم (تنها پدیده ها را واقعیت دانستن)، و هر تفکر غیر انجیلی و یا ورا انجیلی در تضاد است.»
هدف آموزش در این نهاد، پرورش مسیحیانی با ایمانی قوی است: « بدون رابطه ای خوب با خداوند، انسان ناکامل و بی کفایت است.» برای تحقق چنین آموزشی، معلمان مقابل دانشجویان قرار گرفته و به آن ها می آموزند که فراگیری از راه گوش دادن ممکن است. میزهای شاگردان نیز روبروی تخته سیاه در صف های مرتب قرار گرفته اند. همه کلاس های با دعا های شروع شده و طی همه دروس،به انجیل رجعت داده می شود. به علاوه پوشیدن روپوش الزامی است: شلوار و یا دامن خاکی رنگ با تی شرتی ساده به غیر از روز های چهارشنبه که روز کلیساست، نیاز به لباسی رسمی تر است. شعارهایی مانند «خداوند محافظ ماست» و « روزی ما را بیافزا» بر دیوار ها آنصب شده اند. هدف مؤسسه موهبت ابدی تربیت کودکان بنیاد گرای مسیحی و تقویت چنین خصایلی در آن هاست. آن ها باید از ایمانی قوی برخوردار، مطیع راهبران مذهبی، فروتن‌در روابط انسانی، و مؤمن به نجات توسط مسیح باشند. تدریس دراین مدرسه، همچون سیاست های این نهاد، آموزش الزامات « رابطه مناسب با خداوند » است.
روز ۱۱ سپتامبر، تلویزیون خبر حمله به برج ها و پنتاگون را مرتب پخش می کرد. گروه کوچکی از والدین، دانش آموزان و کارکنان مدرسه، متحیر به صفحه تلویزیون خیره بودند. کلاسی که در صدد نظارت بودم، ساعت نه شروع شد. خانم بارت، مانند هر روز از دانش آموزان پرسید امروز برای چه می خواهند دعا کنند؟ یکی از شاگران داوطلب شد و خواست برای کسانی که مورد حمله قرار گرفته بودند دعا کنند. خانم بارت موافقت کرد و از دانشجویان خواست به همراه وی دعا کنند. همگی سر ها را پائین انداختند، چشم ها را بسته و دست ها را بر هم گذاشتند و بعد از وی تکرار کردند: : « خداوندا! ای پدر، می دانیم که دنیای ما در دست توست. خداوندا، تو همه چیز را خلق کرده ای. به ما حیات عطا کردی. هیچ امری بدون خواست تو رخ نمی دهد. ابتدابه قادر بودنت بر هر چه، اذعان می کنیم. علیرغم آن که اوضاع فعلی بی ثبات به نظر می رسد، از این که هر شرایطی را در اختیار می گیری ، از تو قدر دانی می کنیم. اطمینان داریم که مشکلات را حل می کنی زیرا تو خوبی. خداوندا از تو درخواست می کنیم این شرایط را به نحو احسن برای رئیس جمهور و همه بزرگان دیگرکشورمان در اختیار گیری. . به نام مسیح ، آمین.»
در پایان دعا، خانم بارت حالت روحی دانش آموزان را بررسی کرد :«چطورید؟ آیا کسی واقعا نگران است؟» یکی از شاگردان که به نظر واقعا نگران می آمد دست بلند کرد و گفت: « مطمئن نیستم.» خانم بارت که واکنش دانش آموز را دلیل بر شک مذهبی تفسیر کرد، با نرمش ولی با قاطعیت راه را بر هرگونه بحثی بست: « اوضاعی ترسناک است ولی می دانیم که خداوند بر اوضاع مستولی است و مشگل را حل می کند.»…
روز ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۱، دو روز بعد از حمله، جری فالول، مسیحی اصول گرای معروف، در برنامه تلویزیونی کلوب ۷۰۰، میهمان اصول گرای دیکری به نام پت رابینسن شد:
فالول: آنچه روز ۱۱ سپتامبر تجربه کردیم، در مقابل آنچه، اگر مشیت خداوند بخواهد، دشمنان آمریکا بر سرمان می آورند، ناچیز است. و احتمالا سزاوارش نیز هستیم.
رابینسن: من هم چنین فکر می کنم. احساس می کنم این بتنها مقدمه ای بر ترور است. آنچه می توانند بر سر ملت بیاورند، قابل تصور نیست.
فالول: اتحادیه آزادی های شهروندی آمریکا باید مسؤلیت این فاجعه را بر عهده گیرد.
رابینسن: البته.
فالول: … و میدانم که اتحادیه به این حرفم واکنش نشان خواهد داد؛ اما راندن خداوند از عرصه عمومی، به کمک سیستم قضایی فدرال،و مذهب را از مدارس به کمک قانون اساسی،… طرفدران سقط جنین نیز باید مسؤلیت این حمله را تقبل کنند. خداوند شوخی ندارد …. کشتن ۴۰ میلیون نوزداد معصوم، او را خشمگین می کند… واقعا فکر می کنم مشرکین، طرفداران سقط جنین، فمینیست ها، هم جنس گرایان ( که به طور فعال در صدد هنجار ساختن شیوه زندگی خود اند)،اتحادیه فوق الذکر،…. همه و همه این حمله را تسهیل کردند.
رابینسون: کاملا موافقم.
۴ـ جان لاک و نیروی ادراکه انسان.
نظریه دانش جان لاک مبنی بر اصالت تجربه است. جان لاک ( ۱۶۳۲ ـ۱۷۰۴)فیلسوف بریتانیایی را اغلب تجربه گرا می دانند زیرا که کسب دانش را بر اساس مشاهدات تجربی می دانست. استدلال وی چنین است: افکاری چند در ذهن انسان وجود دارد که با واژه هایی مانند سفیدی، سختی، شیرینی، تفکر، حرکت، مرد، فیل،ارتش، مستی و غیره بیان می شوند. بنا بر این اولین قدم پرسش چگونگی پیدایش آن هاست. تمام ایده ها از طریق حس و یا تفکر کسب می شوند. حال فکر کنیم که مغز مانند کاغذی سفید/لوحی پاک باشد،* پاک از هر حرفی، بدون هیچ ایده ای. چگونه مغز ایده ها را دریافت می کند؟ چنین تکثری از کجا آمده است؟ منطق و دانش از کجا حاصل می شوند؟ به این پرسش ها با یک واژه پاسخ می هم: تجربه . همه دانش ما در تجربه یافت می شود و نهایتا از آن سرچمه می گیرد. درک و تفکر ما یا بر اساس حس ها (۲) (خارجی) و یا ذهن ( درونی) است (۳). این دو سرچشمه دانش و تمام ایده های ما هستند.
دریافت های حسی : یک منشأ ایده ها
ابتدا آن که حس های ما، بر حسب تأثراتشان از اشیاء قابل حس، ادراک هایی از آن اشیا را به ذهنمان می فرستند؛ و بدین شکل از ایده ایی مانند زردی، سفیدی، گرما، سرما، سخت، تلخ، شیرین و هر آن چه را که می توان ویژگی حسی نامید برخوردار می شویم. این منشآ را احساس (۴) می خوانم.
عملیات ذهنی: منشأ دیگر ایده ها
سرچشمه دیگر، عملیات ذهنی (درونی) ماست در باره ایده هایی که دریافت کرده است. و چنین ادراکی عبارتند از تفکر، شک، باور، استدلال، خواست و عملیات متفاوت ذهن . این را اندیشه و بازتاب می خوانم یعنی ایده ای که واکنش ذهن، بر عملیات در خود است. یعنی درکی که ذهن از عملیات خود دارد.
این دو، تنها شرچشمه های ایده های ماهستند.
قابل مشاهده در کودکان
نوزاد بری از هر ایده ای که اساس دانش آتی وی باشند، به دنیا می آید… گذشت زمان تغییراتی در کودک ایجاد می کند و ذهن او هشیار و هشیار تر می شود. پس از مدتی، اشیای آشنا، تأثیری طولانی بر وی خواهند داشت و بدین شکل افرادی را که روزانه با آن ها سر و کار دارد شناخته و به تدریج تأثراتی را که بر وی می گذارند، از یکدیگر متمایز می سازد. طی زمان، ذهن قادر به واکنش به عملیات خود بر یافته های حسی اش شده و یک سری ایده جدید تولید می کند، که آن ها را ایده های بازتابی می نامم. این ها تأثیراتی است که اشیا خارجی بر ذهن می گذارند و به همراه عملیات درونی خاص ذهن ، دوباره موضوع واکنش ذهن می شوند… این اولین قابلیت تفکر انسان و اولین گام وی در اکتشاف هر چیز و درک وی از جهان است. سرچشمه تمام ایده های والا همین است. تمام افکار پیچیده و متحول، گمانه زنی های غریب در همین برداشت های حسی و واکنش تفکری ذهن است.
http://newlearningonline.com
ـــــــــــــــــــــــــ
پانوشت ها
۱ـ Schweber, Simone. 2006. ‘Fundamentally 9/11: The Fashioning of Collective Memory in a Christian School.’ American Journal of Education 112:392–۴۱۷. pp.396–۳۹۷, ۳۹۸–۳۹۹, ۳۹۲–۳۹۳.
* فرمول بندی لاک در مورد لوح سفیدمتأثر از رسالهٔ حی بن یقظان است که در قرن ۱۲ میلادی توسط فیلسوف اندلسی-اسلامی، ابن طفیل نوشته شد و بعدها توسط ادوارد پوکوک در قرن ۱۷ میلادی به لاتین ترجمه شد. ابن طفیل در این رساله نظریه لوح سفید را به عنوان یک آزمایش فکری در قالب یک داستان با عنوان حی بن یقظان مطرح کرده‌است که در آن او شکل‌گیری ذهن یک کودک وحشی (کودکی که به دور از اجتماع در حیات وحش بزرگ شده‌است) از یک لوح سفید تا یک ذهن بالغ را در محیطی به دور از اجتماع و در یک جزیرهٔ دور افتاده و تنها از طریق تجربه، توضیح می‌دهد ( ویکی پدیا)
دانش تجربی (یا ادراک با واسطه‌ی حواس) – مترجم ۲ـ
دانش برهانی (یا ادراک با واسطه‌ی فعل و انفعالات ذهنی) مترجم ۳ـ
SENSATION ۴ـ
***************************************
انتشار هر بخشی از این نوشته بدون تماس با نگارنده/مترجم ممنوع و موجب پیگرد قانونی است. بخش هایی از متن بدون خدشه به محتوی آن حذف شده اند. متن کامل به صورت کتاب منتشر خواهد شد.
