بررسی انسان‌شناختی انگیزه‌ها و دلایل مدیریت کالبد: مطالعه موردی یک خرده فرهنگ شهری در تهران ناصر فکوهی ـ آزاده حقگوی پشکه

فکوهی، ناصر و حقگوی پشکه، آزاده (۱۳۹۰)، بررسی انسان‌شناختی انگیزه‌ها و دلایل مدیریت کالبد: مطالعه موردی یک خرده فرهنگ شهری در تهران، پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، دوره ۱، شماره ۲، صص: ۸۳ـ ۵۷.

کالبد انسانی به مثابه موضوع پژوهش در علوم اجتماعی، به جز مواردی معدود، پیشینه‌ای طولانی ندارد و تنها در چند دهه اخیر اهمیت قابل توجهی یافته و گرایش‌های تخصصی در جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی پیرامون آن شکل گرفته‌ است. در این مقاله تلاش شده است مدیریت کالبد به عنوان یک موضوع فرهنگی تحلیل شده و ابعاد فرهنگی، دلایل و انگیزه‌های این رفتار تشریح شوند. این رفتار حاوی پیامی فرهنگی و نشانگر تغییرات فرهنگی در زندگی شخصی و اجتماعی افراد است و با مطالعه عمیق می‌توان معانی و نشانه‌های فرهنگی آن را شناخت و تفسیر کرد. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع مطالعه موردی است. جامعه مورد مطالعه در پژوهش حاضر یک خرده فرهنگ از زنان کنشگران در ورزشگاه شیرودی بوده‌اند که از بین آن‌ها با پنجاه نفر در فاصله سنی ۱۵ تا ۵۰ سال مصاحبه‌های تفصیلی شده است. نتایج تحقیق در گروه مورد مطالعه گویای وجود نوعی موقعیت متناقض در تبیین و درونی شدن مفهوم هویت زنانه در جامعه ایرانی به طور کلی و نوعی شکل‌گیری، تبیین و درونی شدن درک از کالبد خود به مثابه یک دیگری از نگاهی عمدتا مردمدارانه و مبتنی بر سودجویی و کالایی شدن مفهوم کالبد در جامعه مورد مطالعه است.

کلید واژگان: انسان‌شناسی کالبد، تغییر فرهنگی، جنسیت، مدیریت کالبد، هویت زنانه.

این مقاله ابتدا در نشریه پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران به چاپ رسیده است و سپس در پایگاه نشریات الکترونیکی دانشگاه تهران با آدرس http://ijar.ut.ac.ir/?_action=articleInfo&article=30602&vol=4212 در دسترس عموم قرار گرفته است. انسان‌شناسی و فرهنگ با هدف فراهم آوردن امکان مطالعه مقاله‌های ارزشمند علمی- پژوهشی اقدام به بازنشر این مقاله کرده است.