در چارچوب نظام سیاسی فرقهای لبنان، که در آن سمتهای سیاسی بین دولتمردانی از فرقههای گوناگون مسیحی و مسلمان تقسیم میشود، ارامنه آن کشور نیز شش کرسی از ۱۲۸ کرسی پارلمان و یک یا دو وزارتخانه را در اختیار دارند. از نوامبر سال ۲۰۰۹، آبراهام دِدِیان از حزب داشناکسوتیون سمت وزیر صنایع لبنان را به عهده داشت. او همان وزیری بود که روز ۱۲ ژانویه همراه وزرای متحد حزبالله لبنان استعفا داد. این استعفای دستهجمعی به سقوط دولت اتحاد ملّی لبنان به نخستوزیری سعد حریری انجامید. به گزارش خبرگزاری ”نیوز ای ام“ ارمنستان، در مذاکراتی که برای تصمیمگیری درباره این اقدام میان حزبالله لبنان و متحدانش صورت گرفت، از سوی حزب داشناکسوتیون، هویک مخیتاریان، رهبر تشکیلات آن در لبنان، شرکت داشت.
دلیل استعفای وزرای ائتلاف مشهور به ۸ مارس، اعتراض به دادگاه بینالمللیای است که در حال بررسی پرونده قتل رفیق حریری است و گفته میشود به احتمال زیاد سوریه و برخی افراد منتسب به حزبالله لبنان را مقصر خواهد شناخت. حزبالله لبنان و متحدانش این دادگاه را تحت نفوذ اسرائیل و آمریکا میدانند، امّا سعد حریری در عین حال که از مواضع ضد سوریهای خود دست کشیده است، از محکوم کردن این دادگاه خودداری کرده و به همکاری با آن ادامه میدهد.
بحران سیاسی کنونی لبنان و استعفای عضو ارمنی کابینه همراه ائتلاف ضد غربی ۸ مارس، فرصتی بود برای نگاهی به ساختار سیاسی لبنان و جایگاه گروههای سیاسی ارمنی در این ساختار در این شماره هویس.
نوشتههای مرتبط
یکی از پرسشهایی که در این زمینه مطرح میشود این است که همراهی حزب داشناکسوتیون با ائتلاف ۸ مارس لبنان به رهبری حزبالله چه تاثیری بر فعالیتهای این حزب برای تصویب قطعنامه به رسمیت شناختن نسلکشی ارامنه در کنگره نمایندگان آمریکا خواهد داشت. آیا نمایندگان آمریکا بدون توجه به مواضع حزب داشناکسوتیون در منطقه خاورمیانه این قطعنامه را صرفاً با ملاکهای انساندوستانه و عدالتخواهانه بررسی میکنند (امری که در دنیای سیاست توهمی بیش نمیتواند باشد) یا نقش این حزب در تحولات منطقهای را در تصمیمگیریهایشان لحاظ خواهند کرد.
از سوی دیگر شکی نیست که مواضع کنونی این حزب در لبنان بر روابط آن با ایران تاثیر مثبت به جا خواهد گذاشت و این امر به نوبه خود شرایط بهتر برای جامعه ارامنه ایران فراهم خواهد کرد.
و سرانجام جالب است که با توجه به مواضع ضد اسرائیلی و اسلامگرایانه سالهای اخیر دولت ترکیه، چگونه حزب داشناکسوتیون و کشور ترکیه در برخی مسائل، البته با چند حلقه واسط، در مواضع واحدی قرار میگیرند.
به هر رو در دنیای پیچیدهای زندگی میکنیم که هر اتفاقی در یک نقطه از دنیا تاثیراتی مهمی بر رویدادهای دیگر نقاط میگذارد و مورد بحران سیاسی اخیر لبنان صرفاً نمونهای است از این حقیقت.
این مطلب نخستین بار در دوهفته نامه “هویس” شماره ۹۱
۶ بهمن ۱۳۸۹ منتشر شده و برای بازنشر به انسان شناسی و فرهنگ شده است.