پنجمین جلد دانشنامۀ «فرهنگ مردم ایران» در مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی و زیر نظر«کاظم موسوی بجنوردی» رئیس این مرکز، منتشر شده است.
دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران یکی از پروژه‌های متعدد مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی است که طرح اولیۀ آن در یک فرایند پیشنهاد، مطالعه و تدوین، در اسفند ۱۳۸۶ تهیه گردید و دو هیئت: یکی «شورای علمی» متشکل از استادان دانشگاهی رشته‌های مربوط و دست‌اندرکاران پیش‌کسوت در امر پژوهش در فرهنگ مردم، و دیگری «هیئت مشاوران عالی» متشکل از چند تن متخصص و دست‌اندرکار در امر دانشنامه‌نویسی و نیز چند تن از صاحب‌نظران خبره در رشتۀ مربوط تشکیل شد و پس از کسب نظرات این دو هیئت، طرح نهایی آن تنظیم، و روند اجرای آن آغاز گردید. این دانشنامه در راه تحقق خود با دشواری های فراوانی روبه‌رو بود از جمله: نبود رشتۀ دانشگاهی فرهنگ مردم و به تبع آن نبود کارشناسان و پژوهشگران دانشگاهی، کمبود منابع تحقیق، ماهیت پیمایشی مطالعات فرهنگ مردم، و نبودِ مراکز پژوهشی تخصصی و متمرکز.
مدخل های این دانشنامه با مطالعۀ آثار و منابع تـاریخی ـ اجتماعی، تک‌نگاریها و پـژوهش های میدانیِ منتشرشده، همچنین با مطالعۀ کتاب های مربوط به تاریخ و جغرافیا و فرهنگ مردم شهرها و روستاهای ایران، استخراج و تنظیم شده و بارها بررسی و پالایش گردیده، تا نهایتاً نزدیک به ۰۰۰ ۳ مدخل برای این دانشنامه پذیرفته‌شده‌است.
گسترۀ مکانی (جغرافیایی) این دانشنامه مرزهای سیاسی ایران امروزی را در بر می‌گیرد که گاهی در حوزۀ ادبیات از مرزهای کنونی فراتر می‌رود، ولی امید است که در ویرایش های بعدی، مواد و داده‌های فرهنگ مردم در سطح ایران فرهنگی نیز گسترش یابد.
نوشته‌های مرتبط
دانشنامۀ «فرهنگ مردم ایران» یک دانشنامه تخصصی درباره فولکلور و فرهنگ عامه مردم ایران است. این دانشنامه عمده ترین مباحث فرهنگ مادی و معنوی مردم مناطق مختلف ایران را دربرمی گیرد که در ۲۰ کد طبقه بندی شده است.خوراک، پوشاک، بازی و نمایش، هنر و صنایع دستی، موسیقی، ادبیات عامه، طب عامیانه، باورها و اعتقادات، آداب ورسوم، نهادها و موسسات مرتبط با مردم شناسی و فرهنگ عامه، شخصیت ها و صاحب نظران تاثیرگذار در این زمینه، کتابها و متون فولکلوریک برخی از کد های این مجموعه است. فرهنگ مادی و معنوی مردم مناطق مختلف ایران بخش های مختلف این دانشنامه را تشکیل می دهد.
بیش از ۱۲۰ پژوهشگر و مؤلف ایرانی و خارجی با این دانشنامه همکاری مداوم داشته و تحقیق و تألیف مقالات آن را برعهده دارند. شماری از مؤلفان و پژوهشگران همکار با این دانشنامه در زمرۀ برجسته‌ترین دانشمندان و محققان ایران و جهان هستند و برخی دیگر دانش‌آموختگان جوانی هستند که با گذراندن دوره‌های آموزشی در این بخش به پژوهشگران و مؤلفان حرفه‌ای تبدیل شده‌اند.
جلد پنجم دانشنامۀ «فرهنگ مردم ایران» به حرف های «ز»، «ژ»، «س» و «ش» اختصاص دارد و دارای ۲۸۸ مدخل است که با مدخل «زمینه خوانی» شروع می شود و با مدخل «ششه به در» پایان می یابد.
این مجلد در ۷۶۰ صفحه و در قطع رحلی با شمارگان ۱۵۰۰ نسخه و بهای ۸۵ هزار تومان از سوی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی منتشر شده و در اختیار دانش پژوهان و علاقه مندان قرار گرفته است.
