از انسان ابزارساز تا ابزار انسان ساز(۲)

ایوان مانوکا، برگردان آزاده شعبانی

تکنولوژی‌های جدید نظارت بر محل کار
ما در جهانی زندگی می‌کنیم که در آن هر ایمیل، پیام فوری، تماس تلفنی، کدهای مکتوب و کلیک موس می‌تواند یک نشانه‌ی دیجیتال به‌ جا بگذارد و الگوهای مختلف می‌توانند به‌سادگی دیدگاه‌هایی در رابطه با اینکه چگونه مردم کار می‌کنند را ثبت و ضبط کند. درواقع امروزه ردیابی و کنترل حرکات کارکنان داخل و خارج از محل کار، ثبت ضبط مکالمات کارکنان با مصرف‌کنندگان و نیز با هر شخص دیگری، اسکرین شات گرفتن از صفحه‌ی کامپیوتر کارکنان و ثبت و ضبط تمامی عملکردهای انجام‌گرفته (همچون نرم‌افزارهای مورداستفاده، فایل‌های بازشده، متون تایپ‌شده و غیره) امکان‌پذیر است و این لیست بسیار گسترده است. به‌علاوه، کارفرمایان به شکل فزاینده‌ای از اطلاعات بیومتریک استفاده می کنند (اسکن شبکیه و عنبیه، اثر انگشت الکترونیکی، هندسه‌ی دست و غیره). برای شناسایی و کنترل و نیز برای کمپانی‌های عملیاتی، ابزارها و امکاناتی وجود دارد که به کارفرمایان برای تحلیل عملکرد کارکنان کمک می‌کند.

در حال حاضر شرکت‌های متعددی وجود دارد که در زمینه ی صنعت نظارت بر فعالیت کاربر (UAM) فعالیت می‌کنند. اکثر شرکت های اصلی در این حوزه، آمریکایی هستند اما اخیراً شرکت‌های بیشتری در کشورهای دیگر ازجمله استرالیا، اسرائیل، فرانسه و ایرلند ایجادشده‌اند. بازار فعلی UAM در حدود ۱. ۱ میلیارد دلار تخمین زده‌شده و انتظار می‌رود که این مبلغ تا سال ۲۰۲۳ به ۳. ۳ میلیارد دلار افزایش یابد. برای درک و فهم محصولات و خدمات در دسترس UAM به‌عنوان‌مثال سیستم مانیتورینگ InterGuard را در نظر بگیرید که به‌وسیله ی Sonar توسعه‌یافته است. اینترگارد این امکان را برای کارفرمایان فراهم می‌آورد که ایمیل‌ها، شبکه‌های اجتماعی، پیغام‌ها، کلیک کردن‌ها، اینترنت، موقعیت جغرافیایی، فایل‌ها و فعالیت‌های مربوط به چاپ و پرینت کارکنان را ثبت و ضبط و تحلیل کنند. اینترگارد اظهار می‌کند که کارفرمایان همواره می‌خواهند اطلاعاتی قانونی برای طبقه‌بندی از طریق استفاده از تحلیل‌های جست‌وجویی هوشمند داشته باشند، ازجمله تحلیل‌های تطبیقی در رابطه با عملکرد کارکنان که برای هر فعالیتی دسته‌بندی‌شده است، گزارش‌هایی درباره‌ی یک کاربر گزینش‌شده در طول یک دوره‌ی زمانی و هشدارهایی در رابطه با الگوهای رفتاری غیرمعمول. خدمات مشابه دیگری در حال حاضر توسط طیف وسیعی از محصولات دیگر ازجمله ActivTrak، Time Doctor، Toggl، Activity Monitor، WorkTime Corporate و Berqun ارائه‌شده است. در حال حاضر استفاده از تکنولوژی‌های UAM بسیار گسترده است به‌ویژه در ایالات‌متحده آمریکا جایی که به گفته‌ی انجمن مدیریت آمریکایی، ۶۶ درصد از کمپانی‌ها بر استفاده از اینترنت کارکنان، ۴۵ درصد بر لگاریتم کلیک‌ها و ۴۳ درصد بر ایمیل کارکنان نظارت می‌کنند.
در حال حاضر، تکنولوژی‌هایی وجود دارد که کارفرمایان را قادر می‌سازد تا حرکات و فعالیت‌های کارکنان را ردیابی کنند. به‌عنوان‌مثال، لودرهای انبارهای آمازون وسایلی را حمل می‌کنند که کوتاه‌ترین مسیر به قفسه‌ها را نشان می‌دهند، در رابطه با زمان واقعی به آن‌ها هشدار می‌دهد زمانی که آن‌ها از پشت سر به سمت یک هدف در حال حرکت هستند. مدیران می‌توانند به این وسایل پیام بفرستند تا به کارکنان بگویند کار را سرعت ببخشند، صحبت کردن را متوقف کنند و یا هر دستور دیگری. سیستم‌های ردیابی به شکل گسترده‌ای به‌وسیله‌ی شرکت‌های دلیوری مورداستفاده قرار می‌گیرند. در حال حاضر در سال ۲۰۰۹، یونایتد پارسل سرویس (شرکت پست آمریکایی) شروع به استفاده از تکنولوژی‌هایی کرد که به‌صورت بی سیم اطلاعات را از حس‌گرهای راه دور دستگاه‌های جی‌پی‌اس به کامپیوترها برای تحلیل و بررسی انتقال می‌دادند. در حال حاضر، سیستم نظارت و کنترل شامل وسایل و ابزارهای دستیابی به اطلاعات ارسال و دلیوری و نیز بیش از دویست حس‌گر برای هر کامیون دلیوری است که هر چیزی را از سرعت پشتیبان گیری تا توقف زمان و استفاده از کمربند ایمنی را شامل می‌شود. اخیراً یکی از مدیران رده میانه‌ی کالیفرنیا از کارفرمای خود به دلیل اخراجش شکایت کرده است چراکه او یک برنامه را از روی آیفون مربوط به شرکت لغو نصب‌کرده است. ین برنامه او را خارج از محل کار ردیابی می‌کرد و سرعت رانندگی او در ساعات غیر کاری کنترل می‌کرد و حتی زمانی که گوشی او خاموش بود. چنین سیستم‌های نظارتی بر کارکنان خارج از محل کار احتمالاً در حال رشد چراکه کارفرمایان به ارائه‌ی خدمات به کارکنان از طریق وسایلی همچون لپ‌تاپ، موبایل هوشمند و ردیاب‌های تناسب‌اندام ادامه می‌دهند که مزایای زیادی را برای کارفرما به همراه می‌آورند که سبب می‌شود از طریق این وسایل به اطلاعات کارکنان در هر زمانی دسترسی داشته باشند.
برخی از شرکت‌ها وسایلی را توسعه داده‌اند که علاوه بر ردیابی حرکات کارکنان همچنین حرکات اجتماعی آن‌ها در محل کار را نیز کنترل می‌کند، اینکه چگونه کارکنان با یکدیگر صحبت می‌کنند، برای چه مدت، در چه ساعتی، چگونه هنگام نهار می‌نشینند و اینکه چگونه قهوه می‌خورند و غیره. در سال ۲۰۱۵، یک شرکت تحلیلی مستقر در بوستون تحت عنوان Sociometric Solutions، بیست شرکت را به شناسه‌ی کارمندی همراه با یک میکروفون، حس‌گر موقعیت‌یاب و نیز شتاب سنج برای بررسی نحوه‌ی تعاملات کارکنان که بر روی عملکرد آن‌ها تأثیرگذار بود، تجهیز کرد. یکی از مشتریان این شرکت، بانک مرکزی آمریکا بود که کشف کرد در کافه‌تریا بعضی افراد با سه نفر دیگر می‌نشینند (پشت یک میز چهارنفره) درحالی‌که دیگران با یازده نفر دیگر می‌نشستند (پشت یک میز دوازده‌نفره). آن‌هایی که پشت یک میز بزرگ‌تر می‌نشستند در طول هفته ۳۶ درصد تولید بیشتری داشتند. هنگامی‌که شرکت شروع به اخراج کرد، کارکنانی که پشت میزهای بزرگ‌تر می‌نشستند ۳۰ درصد استرس کمتری برای اخراج خود نسبت به افرادی داشتند که پشت میزهای کوچک‌تر می‌نشستند. اخیراً شرکت وال مارت (Walmart) یک تکنولوژی نظارت بر صدا را ثبت کرده است که Listening to the Frontend نامیده می‌شود و مبتنی بر استفاده از حس‌گرهای صدا است که علاوه بر ضبط مکالمات کارکنان و فروشندگان همچنین صداهای خاصی را نیز کنترل می‌کند همچون صدای ناشی از اسکنرهای اقلام و همچنین صدای ناشی از کیسه ها. تمام این بخش‌ها در ایالات‌متحده آمریکا به وجود آمده‌اند که در آن شرکت‌ها به مطالعه می‌پردازند که میلیون‌ها نفر از کارکنان در طول روز و در زمان واقعی چگونه رفتار می‌کنند؛ به عنوان مثال Evolv اطلاعات مربوط به بیش از نیم میلیارد نفر را در سراسر جهان تحلیل می‌کند اموری مثل‌اینکه چگونه کارکنان باکارفرمایان خود ارتباط برقرار می‌کنند و با آن‌ها صحبت می‌کنند.

یکی از جدیدترین پیشرفت ها در این زمینه عمل میکروچیپینگ (microchipping) کارکنان است که قرار دادن یک سامانه شناسایی امواج رادیویی (RFID) به‌اندازه دانه برنج زیر پوست است که یک تکنولوژی است که توسط شرکت سوئدی اپیسنتر (Epicenter) طراحی‌شده است که در حال حاضر در بدن بیشتر کارکنان این میکروچیپ ها کاشته شده است. شرکت دیگر تحت عنوان (Three Square Market) که در ویسکانسین مستقر است نیز اخیراً در یک مهمانی که با این هدف برگزارشده بود در بدن نیمی از کارکنان خود میکروچیپ قرارداد. مزیت اساسی این درون کاشت (implant) به گفته‌ی مدیر اجرایی اپیسنتر، این است که این روش بسیاری از چیزهایی را که شما دارید را با وسایل ارتباطی دیگر جایگزین می‌کند چه کارت‌های اعتباری و چه کلیدها باشند، همچنین به‌عنوان‌مثال به افراد اجازه می‌دهد که پرینترها را راه‌اندازی کنند، قفل‌های الکترونیکی را باز کنند و یا از دستگاه‌های فروش، اسنک بخرند. به دلیل تسهیلات این دستگاه، نمایندگان Three Square Market عقیده دارند که همه به‌زودی این کار را انجام خواهند داد. درعین‌حال این مسئله نیز تصدیق شده است که این تراشه‌ها مدیران را به ردیابی تمامی حرکات کارکنان خود قادر می‌سازد از تعداد و مدت‌زمان توالت رفتن تا خرید نوشیدنی و خوراکی از دستگاه‌های فروش شرکت.

علاوه بر این پیشرفت‌ها در زمینه‌ی نظارت بر بهره‌وری کارکنان، در سال‌های اخیر و به‌ویژه در ایالات‌متحده آمریکا، شاهد گسترش برنامه‌های سلامت شرکتی هستیم که بر سلامت و تندرستی کارکنان متمرکز است و کارکنان را به‌سوی اتخاذ رفتارهایی سوق می‌دهد که خطرات بهداشتی را کاهش می‌دهد و کیفیت زندگی را بهبود می‌بخشد و نیز کارایی شخصی را نیز افزایش می‌دهد. در حال حاضر دوسوم کارفرمایان ایالات‌متحده برنامه‌های بهداشتی ویژه‌ای را به کارکنان خود ارائه می‌کنند؛ در سال ۲۰۱۳، ۹۹ درصد شرکت‌های بزرگ (آن دسته از شرکت‌ها که دویست یا بیش از دویست کارمند دارند) حداقل یک برنامه سلامت را ارائه می‌دهند. سوای از کارفرمایان آمریکایی که تسهیلات بهداشتی به کارکنان خود ارائه می‌کنند، ۷۴ درصد حداقل یکی از برنامه‌های سلامتی که در ادامه می‌آید را در سال ۲۰۱۴ به کارکنان خود ارائه کرده‌اند: برنامه‌های کاهش وزن، امکانات ورزشی در محل کار، برنامه‌های بیومتریک، برنامه های ترک سیگار، مدیریت بهداشت شخصی، کلاس‌های تغذیه و زندگی سالم، منابع اینترنتی برای زندگی سالم، واکسن آنفولانزا و یا سایر واکسن‌ها. در راستای تشویق کارکنان برای مشارکت در برنامه‌های سلامتی، اکثر شرکت‌ها از مشوق‌های مالی همچون تخفیف حق بیمه‌های درمانی، کاهش هزینه‌های پزشکی، کم کردن سهم بیمه‌گذار، پول نقد، کارت هدیه و کالا استفاده می‌کنند. بر اساس مطالعه و بررسی ۱۲۱ کارفرمای آمریکایی، در سال ۲۰۱۵ این‌گونه تشویق‌های مالی ۶۹۳ دلار برای هر یک از کارکنان بوده است، در سال ۲۰۱۴ این مبلغ ۵۹۴ دلار و پنج سال قبل‌تر ۴۳۰ دلار بوده است. در حال حاضر وسعت بازار مربوط به برنامه‌های سلامتی در ایالات‌متحده آمریکا ۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود و انتظار می‌رود که تا سال ۲۰۲۳ به ۱۳ میلیارد دلار برسد که رشدی معادل ۸ درصد در سال است. در سطح جهانی، وسعت این بازار در سال ۲۰۱۴ حدود ۷. ۴۰ میلیارد دلار برآورد شده است و طرح‌های سلامت در محل کار حدود ۹ درصد از نیروی کار بین‌المللی را پوشش می‌دهد که عمدتاً شامل کسانی است که در کشورهای صنعتی و یا در شرکت‌های بزرگ چندملیتی کار می‌کنند. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد پیش‌بینی می‌شود که سلامت در محل کار تبدیل به یک جنبش پایدار شود که طی ۵ تا ۱۰ سال آینده به‌سرعت در سراسر جهان به حرکت درخواهد آمد.

تعداد زیادی از برنامه‌های سلامتی شامل جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات شخصی مربوط به تناسب‌اندام و سلامت کارکنان می‌شود به‌عنوان‌مثال والمارت مبلغی را به شرکت Castlight Health می‌پردازد تا به اطلاعات پزشکی کارکنان دسترسی پیدا کند و کارکنانش را به مشارکت در برنامه‌های کاهش وزن یا درمان فیزیکی به‌جای هزینه‌های گزاف سوق دهد. شرکت سوئدی Scania AB با نیروی کاری و کارمندان ۲۴ ساعته خود سیاست‌هایی را طراحی کرده است که کارکنان را تشویق می‌کند تا مسئولیت یک شیوه‌ی زندگی خوب و شرایط کاری مطلوب را بر عهده بگیرند. همان‌طور که یکی از مقامات نیروی انسانی این شرکت اعلام کرده است که «اسکانیا از نیروی کار خود هم در وقت کاری و هم خارج از کار مراقبت می‌کند. ما می‌کوشیم تا به آن‌ها برای داشتن یک زندگی سالم‌تر کمک کنیم.» تأمین و مراقبت ما از کارکنان هنگامی‌که کار آن‌ها تمام می‌شود، پایان نمی‌یابد. آنچه صراحتاً مفروض گرفته‌شده است این است که کارکنان باید از مسائل مربوط به سلامت خود مراقبت کنند مسائلی همچون آمادگی جسمانی، ویژگی‌های شخصیتی و…که بخشی از منابعی است که برای اینکه کارمندان بتوانند کار کنند ضروری به نظر می‌رسد. چنانکه پرستار بخش بهداشت و درمان شرکت می‌گوید: «اگر شما تنها فست فود می‌خورید و به‌هیچ‌عنوان ورزش نمی‌کنید ممکن است شما تبدیل به یک کارمند بی‌فایده و بی‌مصرف شوید.»
علاوه بر معاینه‌ی پزشکی سنتی، بسیاری از برنامه‌های سلامتی، تصاویر بیومتریکی را فراهم می‌کنند و از تکنولوژی‌های پوشیدنی برای نظارت و مراقبت دیجیتالی کارکنان استفاده می‌کنند؛ بنابراین دستگاه‌هایی همچون Fitbit، Nike+ FuelBand و Jawbone UP که می‌توانند اطلاعات مربوط به سلامت، تندرستی، کیفیت خواب، سطح خستگی و موقعیت مکانی را ضبط کنند در حال حاضر توسط کارفرمایان به‌عنوان بخشی از برنامه‌های سلامتی‌شان مورداستفاده قرار می‌گیرد. یکی از اولین اقدامات در این زمینه توسط شرکت BP America صورت گرفت که برای نخستین بار در سال ۲۰۱۳ دستبندهای فیتبیت (Fitbit) را باب کرد. در سال ۲۰۱۵ حداقل بیست‌وچهار هزار و پانصد کارمند BP از این دستبندها استفاده می‌کردند و تعداد زیادی از کارفرمایان آمریکایی به دنبال آن بودند؛ به‌عنوان‌مثال شرکت Profusion از فیتبیت ها و سایر اپلیکیشن ها جهت ردیابی و سنجش صد و هفتادویک معیار و مشخصه ی شخصی ازجمله کیفیت خواب، ضربان قلب و موقعیت مکانی سی‌ویک نفر از کارمندان در بیست‌وچهار ساعت شبانه‌روز استفاده کرد. بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، شرکت کارکنان خود را به دودسته‌ی «کارآمد و مسئولیت‌پذیر» و یا «مشوش و ناکارآمد» تقسیم کرده بود. در سال ۲۰۱۴، شرکت Appirio فیتبیت هایی را در اختیار چهارصد نفر کارکنان خود قرارداد و Vista Staffing Solutions (سازمان نیروهای مراقبت بهداشتی) با استفاده از فیتبیت ها و ترازوهای حمامی مجهز به وای فی، یک سری برنامه‌های مربوط به کاهش وزن را آغاز کرد. ادوارد باکلی بنیان‌گذار Peerfit که باکارفرمایان و مراکز تناسب‌اندام در ارتباط است قبلاً پیش‌گویی کرده بود که در پنج سال آینده، ابزارهای پوشیدنی جنبه‌های بیشتری از سلامت کارکنان را پیگیری می‌کنند و مشوق‌های مبتنی بر این اطلاعات در اکثر محل‌های کار، هنجار و قاعده خواهد بود.

ادامه دارد

منبع مقاله www.monthlyreview.org
بازنشر از ماهنامه قلمرو رفاه