مارک تراورس برگردان آذر اصغریان دهکردی
تحقیق اخیر نشان می‌دهد که طلاق می‌تواند موجب عزت نفس شود. اگر تحقیقات روانشناسی چیزی به ما بیاموزد آن این است که پیش بینی احساسات پس از وقوع اتفاقی غیرمنتظره و سرنوشت ساز ممکن نیست. اغلب، بهترین کاری که در این برهه‌ی زمانی از دستمان برمی‌آید، عبرت گرفتن از تجربیات دیگران است.
نوشته‌های مرتبط
پژوهشی جدید در روزنامه‌ی شخصیت به بررسی دقیق علل انحلال زوجیت و طلاق پرداخت. عمدتاً نیمی از محققان به رهبری ویبکه بلیدورن[۱]از دانشگاه دیویس کالیفرنیا به بررسی عزت نفس زوج‌هایی پرداختند که در آستانه‌ی طلاق بودند.
جالب اینجاست که کاهش چشمگیر عزت نفس را در زوج‌های در شرف طلاق دیدند در حالی که پس از طلاق افزایش کند و تدریجی در عزت نفس‌شان مشاهده کردند. بلیدورن و تیمش اذعان داشتند که انحلال زوجیت پیامدهای مختلف روانی، اجتماعی و اقتصادی به همراه دارد که بسیاری از آنها نفرت انگیز، استرس زا و احتمالاً آسیب زا هستند. همسو با پژوهش‌های گذشته، نیمی از زنان مطلقه در مطالعه‌ی ما کاهش چشمگیری را در عزت نفس از خود نشان دادند. نکته‌ی جالب این بود که این کاهش‌ها در سالهای نزدیک به انحلال زوجیت رخ می‌دهد و بعد از جدایی متوقف می‌شود و با یک شیب ثابت در طی سالهای انحلال زوجیت دنبال می‌شود.
برای دستیابی به نتیجه‌ای مطلوب، بلیدورن و تیمش به بررسی داده‌های حاصل از مطالعات طولی اینترنتی از علوم اجتماعی[۲] – مطالعه‌ی معرف ملی در بزرگسالان هلندی در خلال سالهای ۲۰۱۸ – ۲۰۰۸ پرداختند. این مطالعه به بررسی نگرش و رفتار بزرگسالان هلندی در موضوعات مختلف پرداخت. در اینجا محققان علاقه‌ی وافری به بررسی عزت نفس و وضعیت تأهل داشتند.
محققان به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیازشان به تفکیک اطلاعات پرداختند تا فقط افرادی را بررسی کنند که (الف) در طول این مطالعه‌ی ۱۰ ساله ازدواج کردند و ( ب) در طول دوره‌ی آزمایش طلاق یا جدایی را تجربه کردند. نمونه های نهایی این مطالعه شامل ۲۹۱ شرکت کننده بود.
در بخشی از پرسشنامه‌ی مزبور از شرکت کنندگان خواسته شد تا به صورت ادواری عزت نفس‌شان را از طریق مدل ویرایش شده‌ی ۱۰ مؤلفه‌ای روزنبرگ[۳]گزارش کنند. سپس، از آنها خواسته شد تا میزان موفقیت‌شان را با این عبارات نشان دهند : ” در کل از خودم راضی هستم” و ” بارها به این فکر کردم که شاید آدم خوبی نیستم.”
با استفاده ااز این داده‌ها، محققان توانستند میزان عزت نفس شرکت کنندگان را ۱۲۰ ماه قبل و بعد از طلاق و جدایی بررسی کنند. نمودار زیر به ترسیم مسیریابی عزت نفس در دوره‌ی ۱۰ ساله‌ی آزمون می‌پردازد ( توجه داشته باشید که عزت نفس قبل از طلاق کاهش و به تدریج بعد از آن افزایش می‌یابد).
نمودار
محققان همچنین از این اطلاعات به نکات ظریفی رسیدند. برای مثال، آنها دریافتند که افراد مذهبی در مقایسه با غیر مذهبی‌ها کاهش چشمگیرتری را در عزت نفس از خود نشان دادند. آنها معتقدند که این مسأله نشاندهنده ی این است که انتظارات اجتماعی با گذر زمان و تغییر و تحول زندگی و مسائلی همچون طلاق می تواند احساسات انسانی را متحول کند. آنها همچنین فهمیدند افرادی با شخصیت هوشیار ( به عبارت دیگر، شاخه ای از ویژگی‌هایی که با احتیاط، سعی و کوشش و تأمل توصیف می‌شود) در مقایسه با سایر افراد در هنگام انحلال زوجیت انعطاف پذیری بیشتری در عزت نفس از خود نشان می‌دهند.
محققان همچنین به بررسی این مسأله پرداختند که آیا عواملی مانند جنسیت، سن یا نگرش فرد نسبت به ازدواج و طلاق در شکل گیری ارتباط بین انحلال زوجیت و عزت نفس نقشی دارد یا خیر. گرچه، آنها هیچ شاهدی دال بر آن پیدا نکردند. شاید نکته‌ی جالب توجه این باشد که نه طول ازدواج و نه بچه داشتن یا نداشتن زوجین تأثیری در میزان عزت نفس‌شان ندارد، همان طور که در نمودار بالا نشان داده شده است.
محققان یافته‌هایشان را گواهی بر این دانستند که طلاق در بسیاری از موارد می‌تواند مرهمی بر ازدواج ناموفق باشد. آنها اذعان داشتند که انحلال زوجیت می‌تواند ” زوجین را از تحمل عوامل استرس‌زای یک ازدواج ناموفق نجات دهد و با عوامل کاهنده‌ی عزت نفس مقابله کند” و می‌تواند فرصتی باشد برای ” سرمایه گذاری در رابطه‌ای معنادار با خانواده، دوستان یا شرکای دیگر زندگی که می‌تواند منابع حمایتی جدیدی فراهم آورد و با کاهش عزت نفس مقابله کند.”
“گرچه، آنها به خوانندگان گوشزد می‌کنند که نباید تصور کنند که طلاق نوش داروست. آنها خاطرنشان کردند که عزت نفس به سرعت حاصل نمی‌شود بلکه به شرایط قبل از طلاق برمی‌گردد.”
[۱] Wiebke Bleidorn
[۲] Longitudinal Internet Studies for the Social Science
[۳] Rosenberg Self- esteem scale