گویش طالقانی گویشی از زبانهای ایرانی شمال غربی و زیر مجموعه زبانهای کاسپین میباشد. گویش طالقانی به دو گویش تاتی طالقانی و طبری طالقانی تقسیم میشود. به عقیده صاحب نظران گویش مردم طالقان به دو دسته مازندرانی و تاتی تقسیم میشود. روستاهایی که بین جوستان و کوههای کندوان قرار گرفتهاند به لهجه مازندرانی سخن میگویند. از جوستان به سمت باختر «تات» زبان اند. لهجه تاتی آنها هم فارسی ولایتی است و چندان واژههای کهن را نگه نداشتهاند.[۱][۲] به گفته اعظام الوزاره زبان اهل طالقان مرکب است از لهجه و لسان قزوینی و طبرستانی چون با این دو ولایت همسایگی و مجاورت دارند و از هر دو سمت وضع تکلم و تلفظ خود را اقتباس نمودهاست.[۳] به عقیده زبانشناسان گویش تاتی طالقانی[۴] مرز انتقال گویش کاسپین (مازندرانی و گیلکی)، تاتی و فارسی میباشد و در ساختار با گویشهای فارسی-مازندرانی همچون تجریشی و لواسانی متفاوت است و بسیاری از ویژگیهای نحوی آن به گویش تاتی قزوین شباهت دارد.[۵] این در حالی است که گویش طبری طالقانی گویشی از زبان مازندرانی و زیر مجموعه گویش کلارستاقی میباشد که به گویش مردم شهرستان چالوس شباهت دارد و برخی ویژگیهای نحوی آن به گویشهای مازندرانی گونه همچون شمیرانی شباهت دارد.[۶]آبادیهای بالا طالقان همچون گته ده، اسکان، دهدر، درا پی، گرآب، ناریان، مهران، خیکان و پراچان به گویش طبری طالقانی گویش میکنند.
گویشهای طالقان به دو دسته تاتی طالقانی و طبری طالقانی تقسیم میشود.[۷][۸]
تاتی طالقانی: این گویش از جوستان به غرب و در تمام آبادیها پایین طالقان میان طالقان و کنارود گویش میشود.
طبری طالقانی: این گویش از کندوان تا جوستان گویش میشود و اکثر آبادی بالا طالقان به جز جوستان را درمیگیرد.
https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%B4_%D8%B7%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%86%DB%8C