مساله دینداری در سنجش ملی سرمایه اجتماعی در ایران پیامدهای دینداری ایرانیان و مساله اخلاق اجتماعی قبیله گرایی نوین اخلاقی در ایران امروز یکی از مهمترین موضوعات سنجش های ملی در ایران،‌ سنجش دینداری بوده است که سنت گسترده ای را در جامعه ایران در تحقیقات پیمایشی به خود اختصاص داده است. هرچند انتقادات متعددی نیز به مدلهای سنجش دینداری در ایران شده است،‌اینکه این مدلهای موجود با دین اسلام، جامعه ایرانی و دینداری ایرانیان چقدر تناسب دارند،‌ پرسشهای مبنایی در نقد این مدلهای بوده اند. به همین دلیل محققان مختلف تلاش کرده اند مدلهای ایرانی برای سنجش دینداری طراحی کنند . فارغ از این مباحث تکنیکی سنجش دینداری در ایران، یکی از مهمترین مسائل در نحوه برجسته سازی و تمرکز بر ابعاد دینداری در ایران است. مدل غالب سنجش دینداری در ایران، مدل گلاک و استارک بوده که حتی مدلهای بومی نیز بواسطه جرح و تعدیل آن شکل گرفته...

تابوی زنانگی نوشته منصوره موسوی انتشارات مروارید چاپ اول دیماه 1397   فهرست سخن آغازین جامعه و امر جنسی مادرانگی کودک مادری سخن پایانی(بدن زنانه و ازخود بیگانگی) کتابنامه   سخن آغازین وقتی نوشتن کتاب را شروع کردم و در ابتدای مصاحبه‌هایم با زنان بودم، اهمیت و گستردگی آن را تا حدی که بعدا با آن روبرو شدم، تصور نمی کردم. وقتی صدای زنان را ضبط می‌کردم، انگار صدایی به صداهای جهان اضافه شده بود. غلو نمی‌کنم، اینها صدای زنانی بود، که هرکدام نمونه خاص خودشان بودند، ضمن این که از درد مشترکی سخن می‌گفتند؛ زن بودن. وقتی ضبط را روشن می‌کردم تا دوباره به صداها گوش کنم و گفتگوها(مصاحبه ها) را به روی کاغذ بیاورم، این صدای زنان بود که به گوش می‌رسید. صداهایی که گاه دلم را می‌لرزاند و اشک به چشمانم می‌آورد و صداهایی که گاه به من قوت قلب می‌داد. آنها ضعیف بودند، شکننده بودند، شکست...

در حوزه سیاستگذاری فرهنگی، آیا اساسا یک سیاستگذاری مشخص فرهنگی در حوزه فضای مجازی وجود دارد؟ یا در این حوزه هم به نوعی ولنگاری فرهنگی مبتلا شده ایم؟ در حال حاضر شوراها و دستگاه‌های مختلفی در سطح دولت و برخی نهادهای دیگر فعال و ظاهرا در پی سیاستگذاری در این زمینه و ایجاد وضعیت بهتری هستند اما به دو دلیل مشخص به باور ما چندان موفق نبوده‌اند : نخست آنکه  شناخت و بصیرت لازم را نسبت به موضع شبکه های اینترنتی و  مجازی و دنیای جدیدی که این فناوری ها را به وجود آورده‌اند ندارند. و سپس اینکه به همین دلیل نخست  بسیار زیاد تحت تاثیر  تمایلات و  باورهای سیاسی خود یا مسئولان بالا دستی خود قرار دارند. نتیجه آنکه «سیاست» مشخصی وجود ندارد که این برنامه بر آن اساس انجام بگیرد. آنچه بیشتر شاهدش هستیم، انواع ممنوعیت ها و محدودیت ها است که اغلب اثری معکوس یعنی جلب تعداد...

گردشگری و توسعه فرهنگی و اجتماعی ایران گردشگری اصولا به سفری گفته می شود که قصد و مقصد تفریحی دارد. از لحاظ اقتصادی نیز بیشتر معطوف است به طبقه متوسط و شرایط رفاه و فرصت های فراغتی کافی. اما درورای همه اینها می توان گفت گردشگری ناشی از ذهنیتی است که در آن ،‌تجربه جهان به یک اولویت برای فرد تبدیل می شود. شاید در موارد فردی،‌بتوان این انگیزه را به خود شخص و ذهنیت او ارجاع داد، ‌اما گردشگری در مقام یک امر عام و عمومی را می توان به مثابه یک پدیده اجتماعی تام در نظر گرفت. به عبارت دیگر مجموعه ای از عوامل فرهنگی،‌ اقتصادی، روانشناختی و سیاسی هستند که انگیزش های اولیه و کم و کیف تجربه سفر و در نهایت پیامدهای محتمل و ممکن آن را ایجاد می کنند. انگیزه عمومی تجربه جهان های اجتماعی و فرهنگی دیگر ( این تجربه می تواند معطوف به...

   مگان اریکسن مقایسه استقبال از نوزادان در ایالات متحده و فنلاند بسیار گویاست. فنلاند، کشوری است که در عین برخورداری از برنامه های گوناگون رفاه اجتماعی، نتایج درخشانی در امور تحصیلی کودکان و جوانان نیز کسب کرده است و در واقع در این دو مورد در رده های بالای تقسیم بندی جهانی قرار دارد. در این کشور از سال ۱۹۳۸،‌ به جای ارايه ماشین حسابی به والدین برای کمک به برنامه ریزی بهتر هزینه های رشد کودک ( مانند وب سایت مذکور در ایالات متحده) به والدین پیشنهاد انتخاب بین چکی ۱۹۰ دلاری و یا یک جعبه لباس،  و اسباب بازی را می دهند. نود و پنج درصد مردم فنلاند جعبه را انتخاب می کنند که حاوی پوشک و پماد ،لباس زمستانی و کلاه، ژاکت و شلوار، لباس برای چهار فصل، کلاه بافتنی، دستکش، شلوارهای مختلف در رنگ ها و مدل های گوناگون، جوراب و نیازمندی های حمام از...

با تأکید بر گفتمان عقب‌ماندگی نزد روشنفکران ایرانی چکیده جریان روشنفکری در ایران را می توان از زمان آشنایی ایرانیان با غرب بواسطه سفرنامه هایی دانست که نخستین بذر تجددخواهی را در قالب دریافت سبک نوینی از زندگی در حیات اجتماعی و سیاسی ایجاد کردند که تا پیش از آن ایرانیان با آن آشنایی نداشتند.ایرانیان از همان آغاز هرچه بر شناخت سطحی خود از غرب بدون آگاهی از زمینه ها و تفکر موجود در جامعه غربی وسعت بخشیدند در نوعی فرایند شرق شناسانه بر عدم توسعه خود واقف شدند و آن را در مقابل آرمانی دانستن فرهنگ غربی تقویت کردند. تفکری که به موجب آن برخی از مصلحان اجتماعی و حکومتی سعی کردند تا آن را بواسطه برخی از اصلاحات در حوزه های مختلفی عملی سازند که راه‌حل پیشنهادی آنها چیزی جز غربی شدن و انتقال مدرنتیه غربی در قالب ظواهر نبود. با تولد روشنفکر ایرانی در دوره مشروطه فرایند...

  ارشیا کیوانفر تعریف و توصیف انسان از هستی خویش در جهان پیرامونش، فراتر از سطح نظری و فلسفی، اثری بنیادین بر نحوه کنش و واکنشهای انسانی دارد؛ بدیهی است که این تعریف نمی تواند بدون ارتباط با دوگانه خود/ دیگری باشد. فلاسفه و اندیشمندان بسیاری به پژوهش در حوزه نظری شناخت انسان از هستی خویش و در پی آن شناختش از هستی دیگران پرداخته اتد. فراتر از این، بازتاب این شناخت را می توان در حوزهای کاربردی تری همچون سیاست، زبان و گفتمان، هنر و ...نیز مشاهده کرد. فهرست ذیل بیانگر پاره ای از منابع و ماخذ مرتبط با این مفاهیم است. مشاهده متن کامل مأخذشناسی در فایل پیوست: references-in-self-and-others-studies

فرزندان لوس و نازپرورده فروشگاه هاي بزرگ لوئي پينتو* برگردان باقر جهانبانی تصوير مصرف کننده داراي آزادي انتخاب در جامعه تجاري، چنان با قاطعيت تحميل شده که کشمکش هاي بوجود آورنده آن را به فراموشي سپرده است. قبل از پيروزي ليبرالها وقرار دادن مصرف کنندگان مطلع و حسابگر در مرکز همه چيز، مفهوم جامعه مصرفي در سالهاي ١٩٦٠ به عنوان پايه يک چالش با نظم اقتصادي حاکم بکار گرفته شد. تمام ظواهر نشان از آن دارند که ما در يک جامعه مصرفي زندگي مي کنيم. کافي است در خيابانهاي شهرهاي مهم گردش نمانيم تا وفور کالاها وپيامهاي تبليغاتي، شما را مجذوب يا عصباني نمايد. از اين مشاهده که نيم قرن از آن مي گذرد برداشتي دوگانه وجود دارد. اولين برداشت اينکه رفتار اکثريت عظيم جامعه عميقا تغيير يافته: ما به مصرف کنندگان تمام وقت، سيري ناپذيرو مجذوب شده تبديل شده ايم. برداشت دوم اينکه جامعه مبدل به جامعه يک بعدي...

پیر بوردیو برگردان ناصر فکوهی   پیامبر [اخلاقی] گروه را به دام خود می‌اندازد. اوست که آرمان گروه را بر زبان می‌آورد؛ بهترین چیزی را می‌گوید که گروه درباره خود می‌اندیشد: او در نهایت یک اخلاق جمعی [برای گروه] به حساب می‌آید. این امر ما را به یاد ریاکاری‌های به ظاهر پاکدامنانه‌ای می‌اندازد که در نهاد‌های عالی دولت، در شورای[عالی] دولت می‌بینیم. منطق این ریاکاری‌ها در آن است که حرف آدم‌ها را به همان صورت که بیان می‌کنند، بپذیریم؛ حرف‌های شعارگونه‌شان را: نمایندگان اخلاقی که به مثابه کسانی عمل می‌کنند که گروه به آنها گزاره انجام وظیفه‌ای را واگذار کرده که ناچار است بپذیرد زیرا گروه خود را در این حقیقت رسمی باز می‌شناسد. اوموسناو قبایلی، کسی است که در بالاترین رده ارزش‌های شرافت گروهی را که ارزش‌های رسمی هستند، در خود تجسّم می بخشد. مارکس در «درآمدی بر نقد فلسفه حقوق هگل» [1843] برای به سخره گرفتن آرمان‌گرایی بورژوازی...

پیش از این در دو یادداشت به موضوع دروغ و آسیب‌های اجتماعی آن پرداخته‌ایم (1). به همین دلیل در این نوشته بر آن هستیم به یکی از اشکال مدرن «دروغ سازمان یافته» و برساخته‌ای اجتماعی که می‌توان از فرایند دروغ به آن رسید، اشاره کنیم. این پدیده که خود ریشه‌ در باورهای خرافی و رفتارهای آسیب‌زایی که عموما آنها را «شایعه» می‌نامیم، دارد، در سال‌های اخیر رشد بسیار زیادی کرده است. زیرا در روند افول دموکراسی که در حال حاضر در جهان شاهدش هستیم، نقشی مهم ایفا می‌کند. پوپولیسم‌های جدید به صورت گسترده و نظام‌مند از این پدیده یعنی از «نظریه توطئه» بهره می‌برند و در این راه دقیقا در مسیری حرکت می‌کنند که از قرن نوزده و به ویژه در قرن بیستم دیکتاتوری‌ها و دولت‌های توتالیتر به شدت و با بهای سنگین انسانی از آن بهره برده‌اند. بسیاری از ایرانیان با یک نظریه توطئه ریشه‌دار و درونی‌شده، حتی در...

برگردان سکینه عبدی سخنی کوتاه در باب پیر برگونیو: پیر برگونیو (1949-) نویسنده فرانسوی، خالق آثارفراوانی همچون کاترین (Catherine, 1984)، این گام و بعدی (Ce pas et le suivant,1985) جانور عجیب و غریب (La bête faramineuse, 1986)، خانه سرخ (La Maison rose, 1987) می ات (Miette,1995)، مرگ برون (La Mort de Brune, 1996)، یادداشتهای روزانه (Carnet de notes) و...است. شناخت پیر برگونیو فرصت مغتنمی است برای دستیابی به دانش میان رشته ای گستردهٔ وی در حوزه های مختلف علوم انسانی از جمله ادبیات کهن و معاصر، نقد ادبی، هنر، تاریخ، فلسفه، علوم اجتماعی و ... مقاله طرح واره ای از یک نمونه ی آرمانی جامع : پسر خوب، نخستین ترجمه ای است که از این نویسنده فرانسوی به زبان فارسی انتشار می یابد. امید است که ترجمه حاضر دری بگشاید به وسعت دنیای بکر و کمتر شناخته شدهٔ پیر برگونیو. زندگی، یعنی تجربه ی جهان اجتماعی، مجموع تعاملاتی است که...

شهر و مسائل مرتبط با آن همواره یکی از علایق اصلی متفکران اجتماعی از گذشته تا حال بوده است. بی شک نخستین جرقه های اندیشیدن در مورد شهر از سوی متفکران یونانی صورت گرفت و پولیس – چه در شکل واقعی و چه از نظر اتوپیایی آن – بخشی از آثار ارسطو، افلاطون، پریکلس و غیره را شکل می داده است. در تفکرات اجتماعی مدرن «شهر» جایگاه تحلیلی ویژه ای در آثار اندیشمندان اجتماعی همچون ماکس وبر، دورکیم و گئورگ زیمل پیدا می کند و تنها مبتنی بر نظریات خوش بینانه آرمانشهرگرایانه و یا نگاههای توصیفی – تاریخی نیست. با ظهور مکتب شیکاگو دوره دیگری از تحول در مطالعات شهری آغاز شد و دو رهیافت اساسی نسبت به شهر پرورانده شد؛ یکی موسوم به رهیافت بوم شناختی که رابرت پارک آن را اشاعه داد و دیگری تعریف «شهرنشینی به منزله روش زندگی» که بوسیله لوئیس ورث ارائه گردید. از دهه...

  پیر بوردیو برگردان ناصر فکوهی   اما مانه ابدا چنین نمی‌کند: او در کارگاه نقاشی است و کار خود را انجام می‌دهد و از منظره زمینه تابلو، یک [طبیعت] زنده می‌سازد. از این موضوع در دربار ناپلئون سوم صحبت می‌شد، این روش بسیار متداول بود. همه می‌دانستند که او [ناپلئون سوم] چندان آدم بافرهنگی نیست و برای همین او را در صحنه‌های برهنه قرار می‌دادند و به این تابلوها، تابلوهای زنده می‌گفتند. مانه هم چنین تابلوی زنده‌ای می‌کشد: مدلی که در این تابلو دیده می‌شود، یک ژست کلاسیک [در برابر نقاش] گرفته است و ما بر اساس مطالعات تاریخی می‌دانیم که در دوره مانه، این نکته‌ای اصلا عجیب نبوده که هنرمند از مدل‌ خود بخواهد به شکل آثار قدیمی ژست بگیرد. به عبارت دیگر نقاش به آن‌ها می‌گفت که چه شکلی می‌خواهد. اما مانه تمایل دارد کاری عجیب انجام دهد تا به شکل و شمایلی ناممکن در مدل برسد:...

نیمه اول سال 1397 با مجموعه از التهاب های اقتصادی و سیاسی گذشت،‌فشارهای زیادی بر زندگی مردم وارد شده است و بحران اقتصادی،‌معیشت مردم را به موقعیت دشواری رسانده است. در میان آشفتگی های اقتصادی و بحران های ناشی از آن، مهمرین خصیصه ای که رشد می کندف تمایل فزآینده به خودخواهی و سودجویی های فردی است. گسترش این نوع میل،‌ بیش از هر چیزی پیوندهای اجتماعی و انسجام اجتماعی را دچار افول و تزلزل کرده است. گویی جامعه ایرانی دچار بحران هاییی در انسجام و همبستگی خودش شده است.گزارشهای انبوهی که از احتکار،‌رانت خواری و ... به گوش می رسد، شاهدی است بر این مدعا که تعلقات اجتماعی بواسطه ناامنی های ناشی از اقتصاد بحران زده کاهش یافته است و جامعه ایرانی در جامعه بودنش دچار مشکل شده است. وقتی جامعه ای به این نقطه برسد،‌ قبل از هرچیز مجموعه ای از ارزشهای اخلاقی و فرهنگی و مذهبی که...

در شرايطي كه هر كنشگر اجتماعي با امكاناتي نسبتا محدود مي‌تواند يك يا چندين كانال و شبكه اجتماعي بسازد و با صدها و بلكه هزاران نفر در ارتباط قرار بگيرد، روي شبكه‌هاي خود، فيلم‌ها و صداهايي را كه خود ساخته است به اشتراك بگذارد و به يك معنا با اندكي سرمايه و شناخت فني كار، يك شبكه يا تلويزيون و راديوي خانگي بسازد، آيا باز هم مي‌توان به راديو و تلويزيون و مطبوعات با نگاهي قرن نوزدهمي و بيستمي نگاه كرد؟ اينكه اين ابزارها را هنوز هم مي‌توان راه‌هايي مطمئن - يا حتي نسبي - براي ضمانت بخشيدن به حكومت و كنترل افكار عمومي دانست؟ با پاسخ به اين پرسش است كه مي‌توانيم متوجه شويم در كجاي جهان قرار گرفته‌ايم و سيستم سياسي، اقتصادي و اجتماعي كه تمايل به دفاع يا وداع از آن را داريم تا چه اندازه مي‌تواند در برابر سياست‌هاي بيروني يا مخالفت‌هاي دروني مقاوم باشد يا...

  مگان اریکسن برگردان عاطفه اولیایی امروز نزدیک به نیمی از بچه های آمریکایی از والدین کم درآمد متولد شده و شهروندانی کم درآمد و ۴۰ درصد از فرزندان متولد ازوالدین ثروتمند، شهروندانی ثروتمند خواهند بود. در ایالات متحده که بخش وسیعی از شبکه امنیت اجتماعی بر زمینه تحرک تحصیلی بنا شده است، بین سالهای ۱۹۴۷ و ۱۹۷۷ امکان برخورداری از زندگی مرفه تری نسبت به والدین، ازطریق تکمیل تحصیلات بالاتر افزایش یافت، اما از آن پس، به شدت رو به کاهش گذاشته است. چنین رابطه ای در ایالات متحده حتمی تر از کشورهای اروپایی است، به ویژه در کشورهای شمال اروپا، که در آن فقط بخش کوچکی از کودکان کم درآمد، بزرگسالانی کم درآمد می شوند. به گفته ریچارد ویلکینسون: "اگر آمریکایی ها بخواهند در زندگی خود به رویای آمریکایی تحقق بخشند، باید اکنون به دانمارک بروند." تحرک رو به بالا همواره استثناء بر قانون بوده است. –فقط ۶...

نویسنده:  مهدیه محمدی حریم خصوصی یکی از مباحث بسیار مهم و البته میان رشته ای است که در رشته های مختلف در مورد آن بحث و گفتگو شده است اما تنها در رشته حقوق تعاریف مشخصی در این رابطه مطرح شده است.  در علوم اجتماعی و به طور ویژه انسان شناسی تا کنون تفکیک مجزایی در رابطه با حریم و حوزه خصوصی انجام نشده است چرا که این بحث زیرمجموعه انسان شناسی حقوقی قرار دارد و این گرایش از انسان شناسی حوزه ای نوپا و جدید محسوب می شود. با این حال زیر مجموعه مباحث دیگری، در مورد حریم خصوصی اشاراتی شده است که در ذیل به آن اشاره می شود.با توجه به اینکه به طور خاص نظریه ای مشخص در رابطه با حریم خصوصی در علوم اجتماعی و انسان شناسی وجود ندارد، در اینجا تنها اشاراتی که در سایر عناوین و نظریه ها آمده است، مطرح می شود. نظریه...

نگاهی به کتاب "خود مردمنگاری هویت دانشگاهی" تالیف دکتر نعمت الله فاضلی نشر تیسا؛ 1396؛ 110 ص علم جدید و دانشگاه یک یاز مهمترین منابع صورت بندی جامعه نوین و مدرن در ایران معاصر هستند. میتوان از تعبیر انقلاب آموزش عالی در حوزه فرهنگ، اجتماع و سیاست ایران معاصر صحبت کرد، یک انقلاب آرام وتدریجی که نهاد آموزش عالی بواسطه تربیت مجموعه وسیعی از نیروها و کارگزاران فرهنگی و سیاسی واقتصادی نوین، در بطن جامعه ایران رقم زد. یکی از مختصات پایه تمام اقشار جامعه ایرانی، نسبت آنها با تحصیلات عالی است. نه تنها نهاد سیاست و اقتصاد، بلکه نهاد جامعه و فرهنگ و بالاخص نهاد دین، به شدت متاثر از نیروهای تربیت شده دانشگاهی هستند. دانشگاه نه تنها هویت جامعه ایرانی را تحت تاثیر قرار داده بلکه بیم ها و امیدهای این جامعه نیز از دل نهاد آموزش عالی برخاسته است. جریان آموزش عالی و توسعه آن، پس از...

با نگاهی به کتاب سفرهای دوقطبی نوشته امیلی مارتین سعید اسلامی راد / ریحانه مطلبی مطالعات اتنوگرافیک در علم: امیلی مارتین نوشتارهای اتنوگرافیک همیشه از نوعی علاقه شخصی به مطالعه یک میدان آغاز می‌شود. هر پژوهشگری بنابر حوزه مطالعاتی خود و آشنایی و نزدیکی با یک اجتماع مشخص است که دست به پژوهش می‌زند. آشنا بودن با یک اجتماع علاوه بر شناخت درونی‌تر و عمیق‌تری که از میدان به دست می‌دهد به دلیل نزدیکی محقق با افراد درون میدان، نوعی از مشروعیت بخشی را هم به محقق به‌عنوان کسی که این توانایی را دارد تا از زبان ای این فرهنگ سخن بگوید می‌دهد و هم این امکان را موجب می‌شود تا از دید افراد مورد مطالعه شخص به دلیل نزدیکی با آنان راحت‌تر پذیرفته شود و در یک هم مشارکت گروهی فرایند پژوهش شکل بگیرد. در این میان نوشتار خودمردم‌نگارانه روشی است که این شکل از حضور در میدان را...

چکیده گاه تاريخي به زنان البته با نگاه سياسي و اجتماعي به آنان متفاوت است اما چنانكه مي‌دانيم درهرحال هيچ جاي تاريخ از مقوله سياست خالي نيست. مهم آن است كه وقتي از نقش سياسي ــ اجتماعي زنان سخن مي‌گوييم، تنها متوجه زنان مشهور و سرشناس يا زنان بانفوذ درباري نباشيم، بلكه حركت اجتماعي زنان را در گستره اجتماعي آن در نظر آوريم. زنان ايران در منزلگاههاي مهم تاريخي به صحنه آمدند و حضور موثري نشان دادند اما متاسفانه اين سابقه هنوز در لابه‌لاي تواريخ پنهان است و شايد هم براي هميشه پنهان بماند. بااين‌همه نمونه‌هاي بارزي را مي‌توان از تاريخ معاصر استخراج نمود و نمايان ساخت. در این نوشتار به مطالعه نهضت های زنان ایرانی در دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی، می پردازیم. فعالیت ها، انجمن ها، مطالبات حقوق زنان، نشریات و اقدامات علمی و فرهنگی زنان در این تحقیق جز محورهای اصلی کار هستند. کلیدواژه: زنان، جنبش اجتماعی،...