انسان شناسی و فرهنگ

سيّدفريد قاسمي200  سال خورشيدي از چاپ نخستين كتاب فارسي در ايران گذشت. در 90 سال اوّل نشر كتاب در بخش‌ها و فصل‌هايي از يك كتاب و يا ضميمه‌هايي جزوه‌گونه به روزنامه‌نگاري پرداخته‌اند. اگر قانون مطبوعات سال 1326ق/ 1286ش را كه به خط عمادالكتاب در مطبعة ميرزا علی‌اصغر در تهران چاپ سنگي شد، كتاب به حساب آوريم، تا سال 1395در مجموع 110سال از انتشار نخستين كتاب در عرصة روزنامه‌نگاري مي‌گذرد.    اوّلين كتاب پژوهشي دربارة روزنامه‌نگاري ايران سال 1329ق به همّت رابينو، كنسول وقت انگليس، با يك يادداشت به قلم محمّدرضا پوراسماعيل رشتي در مطبعة عروة الوثقي (رشت) منتشر شد. پس از كتاب رابينو، بدون احتساب كتابچه‌هاي قوانين، آيين‌نامه‌ها و مصوبه‌هايي كه براي روزنامه‌نگاران و جامعة مطبوعات ايران تصويب كرده‌اند و كتابك‌هاي جزوه‌گونه و موسمي، ما با يك گسست تاريخي در عرضة كتاب‌هاي حوزة روزنامه‌نگاري مواجهيم. حتي زماني كه اوّلين مركز آموزش روزنامه‌نگاري با عنوان «بنگاه روزنامه‌نگاري» به وجود آمد در سال...

طیبه عزت اللهی نژاد چندی پیش به دیدن آثار تاریخی و پیشا تاریخی ری در تهران رفته بودم، یکی از اماکنی که دیدن کردم آرامگاه "بی بی شهربانو" بود. آرامگاهی زنانه که در ارتباط با دوره بسیار مهم ایران یعنی پایان دوره ساسانی و آغاز اسلام می‌باشد.نمود این ارتباط را در این آرامگاه می‌توان دید، بی بی شهربانو بر اساس باورها و گاهی روایات از تبار ساسانیان بوده که در پیوندی سیاسی به عقد نوه پیامبر اسلام در می‌آید. در این باور وی دختر یزگرد سوم و همسر امام حسین( سومین امام شیعیان )است. صحت و سقم این ماجرا نیاز به مطالعه محققان دارد، اما آنچه در این نوشته اهمیت داشته ماجرای سرنوشت او در باور مردم است. آرامگاه وی در بلندای کوهی در اطراف شهرری واقع شده، پیش از بنای آرامگاهی در دل کوه غاری وجود دارد که زائران برای قداست این مکان به آن غار رفته و گاهی...

فکوهی، ن.، ۱۳۹۱، انسان‌شناسی هنر (زیبایی، قدرت، اساطیر)، تهران: نشر ثالث     «در واقع طبیعت با فیزیک درون خود چنان مناسبات و روابط بی‌پایانی را دارد که نه به یک نظم، بلکه به میلیاردها نظام گوناگون دامن می‌زند. فاشیسم از میان این مجموعه‌های بی‌پایان، تنها یک مجموعه را به‌طور ساختگی و بر اساس دستگاه ایدئولوژیک خود انتخاب می‌کند و آن را «نظم الهی» می‌شمارد.» بخش چهارم کتاب، به «هنر و فاشیسم» پرداخته‌است. این بخش از بنیان‌های نظری و تاریخی ایجاد فاشیم آغاز می‌شود و با زیبایی‌شناسی فاشیستی در حوزه‌ی عکس، سینما، ادبیات و معماری ادامه می‌یابد. در واقع فاشیسم واکنشی است ویران‌گر که در برابر خشونت و تخریب سال‌های پس از جنگ جهانی اول سر بر می‌آورد؛ واکنشی که برآمده از فضای عمومی اجتماع است. اجتماعی سرخورده، شکننده و هراسان. این شرایط در فاشیسم متبلور می‌شود و به ظهور گسترده‌ای می‌رسد. بدین ترتیب، چنان‌که در کتاب آمده‌است، با مردمانی مواجهیم...

  پریا آذرافزا برای بازیابی اطلاعاتی درباره سیرجان، از نوشته¬های نویسندگان و مورخین در طول قرون و اعصار کمک می¬گیریم. قدیمی¬ترین سندی که اطلاعاتی درباره سیرجان به ما می¬دهد، نوشته ابن اثیر است، که می¬نویسد «گشتاسب که یکی از پادشاهان قدیم ایران بود و دین سلیمان داشت، دین زرتشت را پذیرفت و در کوهستانی که «تمبور» نام داشت جای گرفت و در حالت تقیه به عبادت مشغول شد». استاد دکتر باستانی پاریزی عقیده دارد، این کوه، همان کوه تمبور است که در مشرق سیرجان و حدود چهار گنبد قرار گرفته. (وثوقی رهبری،15:1372) حمدالله مستوفی در تاریخ گزیده، درباره گشتاسب می¬نویسد: « ابن لهراسب بن اروند شاه بن کی پشن بن کیقباد، در شهر حلب تخت و تاج ایران بدو رسید. به پادشاهی نشست. زرتشت پیشوای گبران به عهد او دعوت کرد. گشتاسب دین گبری بپذیرفت و ایرانیان را الزام نمود، تا گبری اختیار کردند» شاه فیروز که بصورت مقبره¬ای در نزدیکی...

 سایر جشن ها    فرهنگ ایران در آنجا که تمدن هزاران ساله نشات می گیرد، مملو از اعیاد ملی و باستانی است که از خلال قرون و اعصار سفرکرده و سینه به سینه نقل شده و گرامی داشته شده اند و از آنجا که دین اسلام را پذیرفته هم مشحون از اعیاد مذهبی و مناسک دینی است که با جدیت تمام پی گرفته و برگزار شده اند.    با قدرت گرفتن خاندان صفویه و یکپارچه شدن کشور ایران، برای اولین بار از پایان حکومت ساسانیان، ایجاد پیوستگی ملی و قومی ضرورتی اجتناب ناپذیر بوده که پادشاهان هوشیار صفوی به نیکی از اهمیت آن آگاه بوده و تمام تلاش خود را در این راستا معطوف داشته اند. همانطور که اشاره شد این اقدام در خلال مناسک عزاداری عاشورا و عید نوروز به عنوان برجسته ترین آیین های مذهبی و ملی بیش از پیش نمود داشته است اما سایر اتفاقات روزمره و مناسبت های کوچک...

کاناد  اثر گروهی از پژوهشگران  برگردان : آذر اصغریان­دهکردی   چکیده  نویسندگان قصد دارند مفاهیم ریاضی و مؤلفه­ های فرهنگی افراد بومی آمریکا را با آنچه تعلیم می­دهند درهم آمیزند و مایلند بدانند که چگونه می­توان ریاضی را بطور فرهنگی و از طریق آموزش مطالعات بومیان آمریکایی و کلاس‌های آموزش میان­فرهنگی بررسی کرد یا این که چگونه می‌توان مؤلفه‌های فرهنگی را در آموزش ریاضی سطوح ابتدایی گنجاند و این که چگونه نمونه­های خاصی از فرهنگ­های محلی می­توانند با آموزش و یادگیری ریاضی همگام شوند. پیشرفت­های فناوری روند انتقال نظرات را به آموزگاران مشغول به کار و آموزگاران آینده از طریق شبکه‌ای به نام مرکزریاضی، ایجاد تارنمای منبع ریاضی بومی و یک دورۀ ریاضی آنلاین به همراه کتب درسی چاپ شدۀ داخلی، امکان پذیر ساخت. این مقاله زمینه‌ای برای کار نویسندگان فراهم آورد که یک برنامۀ جمعی چند شاخه‌ای را توصیف ‌کنند و از حکایت‌های فردی جهت به تصویر کشیدن یافته‌هایشان در...

روناک حسینی گفتگو با قدرت الله ذاکری، پژوهشگر حوزه فرهنگ ژاپن درباره ساموراییها اینکه چرا منش آدمهایی آنقدر خشن تبدیل به فرهنگی محترم و ماندگار شد ساموراییها را با موهای دماسبی و جلوی سر تراشیده شان به یاد داریم و شمشیرهایشان. اینکه تا آخرین قطره خون برای فرماندهشان میجنگیدند، عادت داشتند خشک و عبوس و جدی باشند. منظم و دقیق کار کنند و به اصولشان پایبند بمانند. بعد هم آن تصویر مردی در افق را یادمان میآید که در فیلمها میرفت تا به زندگی خودش پایان دهد و در عوض شرافتش را نجات دهد. قدرت الله ذاکری، استاد دانشگاه و پژوهشگر در حوزه فرهنگ ژاپن است و میگوید ساموراییها بیش از هر چیز شهرتشان را مدیون سینما هستند. او میگوید مطالعه درباره آنها و معروف شدنشان از زمانی شروع شد که ژاپن در آغاز قرن بیستم خودش را به عنوان یک کشور قوی و پیشرو به جهان معرفی کرد. اما...

    در این قسمت به موضوع تفریحات عمومی پرداخته می شود که لازم است ابتدا در مورد حیطه آن توضیحاتی ارایه گردد. اگرچه سایر آیین هایی که در این مجال به آنها پرداخته می‏شود به نوعی همه تفریحات عمومی هستند حال چه در فضای شاد برگزار شوند و چه به مناسبت های غمگینانه ای باشند اما در اینجا غرض از تفریحات عمومی گردهمایی های جمعی مردم در میادین شهر با حضور یا بدون حضور شاه و درباریان است که به مناسبت های خاص و مواردی که در آن مقطع زمانی رخ می داده اند برپا می شده است. گاه نیز صرفا با هوس شاه برای سرگرم شدن، بساط جشن و بازی عمومی چیده و عموم مردم می توانسته اند بدون محدودیت و با میل خود در آن شرکت جویند. نمایش جنگ حیوانات اعم از گاو یا قوچ یا خروس، گرگ بازی، چوگان و قبق اندازی، رقص و ساز و آواز،...

تیپو سلطان که نام واقعی او سلطان فاتح علی خان شهاب بهادر می باشد در سال 1750 میلادی در منطقه میسور در جنوب هند و در شهر سرینگا پتم  چشم به جهان گشود.او بزرگترین پسر سلطان حیدر علی ,سلطان و پادشاه  منطقه دکن در جنوب هند  بود. او در زمان حکومت خویش شروع به ضرب سکه به زبان فارسی,جایگزین کردن تقویم خورشیدی ایرانی به جای تقویم عربی و رسمی کردن زبان فارسی در منطقه پادشاهی خویش کرد,تیپو سلطان  هم چنین دستور داد تمامی نامه های دربار,قوانین حکومتی و دستورات سلطنتی به فارسی نوشته و ثبت شود,  او در زمانه ای زندگی می کرد که انگلیسی ها بتدریج  شروع به اشغال شبه قاره هند کرده  و یکی پس از دیگری حکومت های محلی را از بین می برده   و زبان انگلیسی را به جای زبان فارسی و اردو,روش زندگی بریتانیایی ,آموزش و پرورش به سیستم انگلیسی و از بین بردن...

پاز، ا.، ۱۳۷۶، هنر و تاریخ (مقالاتی در زمینه‌ی زیبایی‌شناسی)، ترجمه‌ی ناصر فکوهی، تهران: نشر توسدر آثار اکتاویو پاز پویایی مداوم در جریان است. پویایی مکانی، پویایی  در عرصه‌ی مکاتب و زمان‌ها. پاز دگرگونی‌ها را در هم می‌آمیزد و «یگانه می‌کند». هنر مردمی، آثار اقوام آمریکای پیش-کلمبی، نقاشی دیواری مکزیک و گالری‌ها در کنار یکدیگر صف می‌کشند، یکدیگر را جذب  و دفع می‌کنند. این خود از ویژگی‌های سوررئالیسم است که هنر مردمی و هنر به حاشیه رانده شده را دریابد، بپروراند یا با آن هم‌زیستی تازه‌ای را بیآغازد. چنان‌که در کتاب انسان‌شناسی هنر آمده‌است :«سوررئالیست‌ها با ارزش دادن به زیبایی «دیگری» برای مثال با ارزش دادن به زیبایی هنر مردمان موسوم به ابتدایی (پریمیتیویسم) به‌ویژه هنر و زیبایی در تمدن‌ها و جوامع آفریقایی، از نخستین خالقان هنری بودند که رویکرد کلاسیک یونانی را زیر سؤال بردند و نشان دادند که زیبایی را می‌توان در آن واحد در قالب زیبایی خودی و...