انسان شناسی و فرهنگ

هر چند، ورود خودروهای خارجی به ایران از ابتدای قرن بیستم آغاز شده بود، تا نیم قرن بعد یعنی تا سال های پس از جنگ جهانی دوم (دهه 1320 و 1330) داشتن یک اتوموبیل، امری «اشرافی» به حساب می آمد و شهرهای هنوز معدود و کوچک کشور، هر چند برخی از آنها به سبک شهرهای اروپایی، خیابان کشی هایی منظم و آسفالت هایی نو داشتند، اما عموما خالی از خودرو بودند. عکس های قدیمی تهران،  با  لکه های سیاهی که در خیابان های خالی در آن گردش می کنند، امروز به یک نوستالژی تبدیل شده اند که سن و سال دارها، تنها در بعضی از روزهای نخست نوروز هر سال، ممکن است مزه دوردستی از آن را در چند خیابان  به یادآورند. هر چند در شهرستان ها این امر اتفاقی نسبتا تازه تر است که عمری بیشتر از بیست یا سی سال ندارد.   بهر رو،  در کمتر از شصت...

عباس زارعی مهرورز / لیلا شریفی مقدمه‌ای از مرجان یشایایی نزدیک به 4 دهه است بعد از وقوع انقلاب اسلامی برخی شهرهای ایران از سکنه یهودی خالی شده یا تعداد کمی را در خود جای داده‌اند. در شهرهایی مانند همدان، خوانسار، خمین، گلپایگان و کاشان و بابل و رشت و سنندج که روزگاری دارای محلات و جامعه ریشه‌دار یهودی بودند، امروز اثری از این جامعه نمی‌توان دید. به این ترتیب با مراجعه به آمارهای باقیمانده، می‌توان به جرات گفت تا چند دهه گذشته، یهودیان در سراسر خاک ایران از شمالی‌ترین نقاط تا بندر بوشهر پراکنده بوده‌اند. امروز با توجه به جریانات تفرقه‌افکنانه‌ای که در خاورمیانه شاهد آن هستیم، شاید واکاوی نحوه حضور یهودیان در پهنه کشور ایران نه فقط ارزش تاریخی داشته باشد، بلکه از این نظر نیز مهم باشد که در کشوری که اسلام قرن‌هاست حکومت می‌کند، چگونه اقلیت یهودی توانسته با اکثریت مسلمان هم‌زیستی کند. البته مراد کتمان...

  چاپ: نشر آگاه 1384 The golden bough: A Study in Comparative Religion London McMillan فریزر در اثر درخشان خود شاخه‌زرین، اطلاعات بسیار عظیمی درباره مناسک و عقاید دینی در سراسر جهان بدوی جمع‌آوری نمود. این اثر یک تفحص تطبیقی گسترده درباره تاریخ اسطوره، دین و باورهای غریب دیگری است که با نمونه‌های جمع آوری شده از  سراسر دنیا همراه است. از نظر فریزر  دین نیروی شفیع و تسکین‌بخشی است که زندگی انسان و طبیعت را هدایت و اداره می‌کند(108) از نظر فریزر انسان به شیوه استناجی، به وجود خدا پی ‌می‌برد این تامل یا نتیجه تفکر بر عملکرد ذهن انسانی است یا نتیجه مشاهده جریان‌های طبیعی خارجی، انسان با مشاهده این جریان‌ها به کشف یا اختراع خدا نائل می‌شود. نسخه اصلی این کتاب در دوازده جلد نوشته شده است و به باور بسیاری، معروف‌ترین کتاب در حوزه انسان‌شناسی است. اهمیت این اثر بیشتر به سبب تاثیرگذاری آن می‌باشد. فریزر در...

تاریخ و تحول نشر: درآمدی به بررسی نشر کتاب در ایران از آغاز تا آستانة انقلاب. عبدالحسین آذرنگ. تهران: خانة کتاب، 1395. 944ص.«کتاب چاپی» دستاورد رنسانس است. رواج اختراع گوتنبرگ با سرعتی حیرت‌آور، اروپاییان را از خواب قرون بیدار کرد. آگاهی و دانش، که در انحصار قشرهای خاص اجتماع بود، در دسترس شمار افزون‌تری از مردم قرار گرفت و همین سرآغاز دگرگونی‌های گسترده در جوامع بشری در همة عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شد. از این روست که نشر کتاب نه صرفاً یک صنعت و کسب و کار، که یک «فعالیت اجتماعی» به شمار می‌رود.     سرآغاز چاپ کتاب در ایران به دورة صفوی بازمی‌گردد. ماشین چاپ کوچکی را که هم‌اینک در موزة کلیسای وانک (در جلفای اصفهان) نگهداری می‌شود نخستین دستگاهی می‌دانند که در ایران به کار افتاد. بانی این چاپخانه و همچنین ریختن حروف سُربی ارمنی، اسقف خاچاطور کساراتسی (1590-1646م) بود. نخستین کتابی هم که در این چاپخانه چاپ شد،...

فاطمه قریب شهر تنها مجموعهای از ارتباطات فیزیکی نیست. همه شهرها برای حفظ پویایی و زنده بودن نیازمند هویت و خاطرهاند. شهری که فاقد این خصوصیات باشد زندگی در آن جریان ندارد و ساکنان آن به منزله میهمانی تلقی میشوند که احساس خاصی نسبت به آن نداشته و تمایلی به حل مسائل آن نشان نمیدهند. در مقابل، تغییر یا تبدیل یا از میان رفتن فضاهای آشنا، حس گمگشتگی، بیریشه بودن و از دست رفتن بخشی از زندگی را در انسان بهوجود خواهد آورد. مفهوم خاطره در فضای شهری با حس تعلق و هویت همراه و مترادف است. شهر بیخاطره شهر بیهویت است. وقایع در شهر خاطرهساز میشوند و این خاطرات است که زندگی میآفریند، امروزه خاطرات گذشته شهرها یا بهدست فراموشی سپرده شدهاند و یا تنزل کیفیت یافتهاند، از سوی دیگر با کاهش بسترهای مناسب برای رویداد وقایع شهری و تعاملات اجتماعی، از هیجانات تعلقزای شهروندان به محیط کاسته شده...

کتاب "کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم " اولین رمان اسلاونکا دراکولیچ، روزنامه‌نگار اهل کرواسی در سبک غیرداستانی است که در سال 1991 میلادی به چاپ رسیده است. « منتقدان غربی، این نویسنده را با مارگریت دوراس، ساموئل بکت و آلبر کامو قیاس می‌کنند. مقاله‌های او در بسیاری از روزنامه‌ها و مجله‌های اروپایی و آمریکایی منتشر می‌شوند» .این اثر به عنوان نخستین شماره از مجموعه‌ی "تجربه و هنر زندگی" منتشر شده است. مجموعه این آثار، بخشی کمتر مورد توجه از فلسفه را عرضه می‌کند؛ بخشی کمتر مدرسی که حالت آکادمیک ندارد و همانطور که از عنوان تجربه و هنر زندگی بر می‌آید، نوعی در میان نهادن سیر و سلوکی است که عارفِ از آن گذر کرده، مرید مشتاق و جوینده را مطلع و شریک سیاحت و ریاضت‌های خود می‌گرداند.این سبک فلسفه هرچند توسط فیلسوفان آکادمیک، شاعرانه، ذهنی و درونی، انگاشته می‌شده و البته همین موضوع را، بهانه‌ای برای طرد و...

 نویسنده: رضا دبیری‌نژادانتشارات: نشر ساحتچاپ اول: بهار 1383تیراژ:1500تعداد صفحات:141با حرکت برپهنه‌های جغرافیایی و تاریخی و سفر به کشورهای مختلف تفاوت‌ها آشکار می‌شود. تفاوت‌ در اقلیم، فرهنگ، معماری، ساخت و شکل شهرها و ... این تفاوت‌ها نتیجه‌ی چه چیزی است؟ در کنار عوامل و متغیرهای گوناگون مهم‌ترین متغیر، جهان بینی انسان( نگرش او به جهان) است که به پیرامون و محیطش شکل میدهد. جهان‌بینی‌ها معمولا در راستای سازگاری با محیط و برقراری نظم و تعادل اجتماعی پدید می‌آیند، رشد می‌کنند و با همکاری قدرت نه تنها مشروعیت خود را کسب می‌کنند بلکه عامل مشروعیت‌بخش به قدرت هم می‌شوند. قدرت و جهان‌بینی هر دو برآیند یک حافظه‌ی تاریخی و جمعی هستند و برای بقا و افزایش قدرت و حوزه خود از آن تغذیه می‌کنند، کل خاص(البته متکثر در درون خود) و متمایز و مستقر بر یک پهنۀ جغرافیایی خاص را پدید می‌آورند. جامعه و فرهنگی متمایز که جهان‌بینی و نگرش خاص خود را...

                                           «مطالعه ی کودک وکودکی در زندگی تاریخی و پیشا تاریخی، حوزه  ی مطالعاتی چشم پوشی شده ای است که جین اوا باکستر در کتاب کوتاهش به آن پرداخت. توجه به موقع او، اهمیت مطالعه ی کودکان را، به-مثابه¬¬ی اعضای فعال در فرهنگ گذشته و نه صرفاً به¬خاطر تاثیرشان برزندگی بزرگسالان،  برجسته کرد. او رویکردهای جدید تئوریک و روش شناختی را با استفاده از مفاهیم انتقادی: جنسیت و جامعه-پذیری، گسترش داد تا این جمعیت بزرگ اما نادیده گرفته شده را مطالعه کند. باکستر مثال هایی  از تحلیل اسباب بازی ها، نقاشی ها و سایراشیایی که سنتاً با کودکان مرتبط می¬شوند، از توزیع جنسیتی فضای فعالیت، از بقایای کودکان به مثابه ی کارآموز و از شواهد دفن ارایه می¬دهد. کار باکستر به باستان شناسان کمک خواهد کرد که با اختلاف نظر کمتر، فهمی از نقش کودکان در اسناد تاریخی و باستان شناختی فراهم آورند.» [1]با توجه به نظراتی که در رابطه با...

  نوید کرمانی - نویسنده آلمانی ِ ایرانی‌تبار، روز پنجشنبه ۶ ژوئیه ۲۰۱۷ به‌مناسبت بیستمین سالروز برپایی کرسی استادی تاریخ و فرهنگ یهود در دانشگاه مونیخ سخنرانی کرد. او در سخنرانی خود به فرهنگ یادآوری کشتار یهودیان پرداخت.    متن کامل سخنرانی  بانو کنوبلوخ محترم، میشائیل عزیز، آقای شوستر ارجمند، همکاران و دانشجویان گرامی، خانمها و آقایان! مایلم سخنانم را با مطلبی آغاز کنم که تابستان گذشته در پی سفر به شرق اروپا درباره آن نوشته بودم. در آن سفر، برای بازدید از اردوگاه آشویتس، نخست باید به صورت آنلاین نام‌نویسی و زبان دلخواه تشریح در آنجا را مشخص می‌کردم: انگلیسی، آلمانی، لهستانی یا زبان دیگر. مراحل آغازین آن بازدید بی‌شباهت به کنترل در فرودگاه نبود. دیدارکنندگان که شلوار کوتاه و کوله‌پشتی و مشخصات دیگر بیشترشان نشان می‌داد عبوری به آنجا سر زده‌اند، بلیط ورودی را جلوی اسکنِر می‌گرفتند، برچسب زبان انتخابی‌شان را برمی‌داشتند و یک ربع ساعت پیش از...

  تصویر: نقاشی سقوط استبداد صغیر و پیروزی مجاهدین مشروطه در روز 22 تیرماه 1288 خورشیدی در کاخ موزه ی سعدآباد . در این نقاشی سپهدار تنکابنی فرمانده ی مجاهدی گیلانی و سردار اسعد فرمانده ی مجاهدین بختیاری سوار بر اسب در وسط جمعیت دیده می شوند.   به مناسبت 22 تیر ماه روز سقوط استبداد صغیر گزارشی از نشست مشروطه و سخنرانی آن با عنوان: مشروطه ی گیلانی؛ احیاء کننده ی مشروطه ی ایرانی                                                                                                                      نقش تاریخی مشروطه ی گیلانی در بازگرداندن مشروطه ی ایرانی ، نقش بی بدیلی بوده است که تاریخ...